Yara
YARA (kurha, chancre)
Deride veya iç organlarda bazan kendiliğinden oluşan, bazan da darbe veya müdahale neticesinde meydana gelen rahatsızlık. Kılıç yarası, neşter yarası, çıban yarası, taş yarası gibi.
Yaraların Temizlenmesi:
Yaraların temizlenmesi ve pansuman yapılması için gülsuyu, zeytinyağı ve keskin sirke gibi sıvı maddeler ve bazı tozlar tavsiye edilmiştir. Yaralar önce olgunlaştırılır, daha sonra kurutucu ilaçlar kullanılarak iyileştirilir. Bununla beraber olgunlaştırmadan yarılarak ta tedavi edilir.
Yaralar İki Guruba Ayrılır:
Basit (küçük) yaralar, Mürekkep (büyük ve derin) yaralar.
Tedavi:
Gerektiği zaman pansuman yapılır."1 Üzerine su dokundurmaktan sakınılır."2 Yaranın veya çıbanın çevresinden kan alınır."3 ÇIBAN maddesine de bak.
Neşterle kesilip ameliyat edilir."4 Gerektiği zaman üzerine sargı yapılır."5 SARGI maddesine de bak.
Yara iltihaplandığı ve kan kesilmediği zamanlarda son çare olarak dağlama yapılır."6
Üzerine bal veya kınayı merhem gibi sürmek. Nitekim Nâfî (r.a.) demiştir ki: "Hz. Ömer'in oğlu Abdullah, vücudunda çıkan herhangi bir yara veya çıban üzerine merhem olarak bal sürerdi. Biz ona: "Çıbanları bal ile mi tedavi ediyorsun?" diye sorduğumuzda, O: "Yüce Allah: "Bal'da şifa vardır" buyurmuyor mu?" diye cevap verirdi."7
*Peygamber Aleyhis-Selâm'ın hizmetlilerinden Selmâ (r.a.) ise şöyle demiştir:"Peygamber Aleyhis-Selâm'ın herhangi bir yerinde yara olsa, veya her hangi bir yerinde rahatsızlık bulunsa, oraya kına sürmemi emrederdi."8
* Uzun müddet hasta yatan, bilhasatek taraflı yatan hastaların yanlarında, uyluklarında ve ayaklarında yaralar meydana gelir. Eğer bu hasta kısa aralıklarla sağa sola çevrilecek olur ve devamlı hareket sağlanırsa, bu yaralar meydana gelmez. Nitekim Kur'ân-ı Kerim'de üçyüzdokuz sene mağaralarında uyuyan Ashâb-ı Kehif'ten bahsedilirken: "Onları uykuda oldukları halde (gözleri açık olduğu için) uyanık sanırdın. Biz onları (yanları incinmesin diye) sağa-sola çevirirdik. Köpekleri de mağaranın girişinde ön ayaklarını uzatmış yatmakta idi. Eğer onları görseydin, dönüp kaçardın ve gördüğün şeyler yüzünden için korku ile dolardı" buyrulmaktadır.(Kehif 18) (ayrıca bak. Hac. 19-21)
Yaraları Tedavide Faydalı Bazı Maddeler:
Bal, normal yara veya iltihaplı yaralar üzerine merhem gibi sürülürse, gayet faydalıdır. Bal, hastalık veya yaşlılık sebebiyle uzun süre yatakta yatmaktan dolayı kalçalarda meydana gelen yaralar üzerine merhem gibi sürüldüğünde pek faydalı olur. Bal, ciltte meydana gelen bütün yaralar için pek faydalı bir merhemdir. Bal, harp yaraları veya kangren yaraları için gayet faydalıdır."9
Kına, ağızda ve ciltte çıkan yaralara, kabarcıklara ve ateşli şişliklere karşı faydalıdır."10
Kına, taze yaralar için gayet faydalı bir merhemdir."11
Sirke ile beraber yenmesi ve suyunun yara üzerine merhem gibi sürülmesi semizotunun özelliklerindendir. Mersin ağacının kökü, toz haline getirildikten sonra yara ve sivilcelerin üzerine sürülürse iyileştirir, sağlam organları da kuvvetlendirir. Sarımsaktan yapılan merhem ciltte yara açar. Zeytinyağının yara, çıban, ekzama, sivilce ve kurdeşen gibi cilt hastalıklarına karşı merhem gibi sürülmesi pek faydalıdır. Akgünlük tozu, çürüyen yaralara et bitirir, balgamı da kurutur. Hurma yaprağında yara ve benzeri şeyleri kurutma özelliği vardır."12
Sürme, yaralardaki fazla eti giderir ve olgunlaştırır. Yaraları temizlerve parlatır. Sürme dövülüp taze iç yağı ile macun yapılır ve ateş yanığı üzerine sürülürse, yaranın kabuk bağlamasını önler. Menekşe yağı, el ve ayaklardaki çatlaklara ve vücut kuruluğuna karşı faydalıdır. Reyhanın kurumuş yaprağı dövülüp, rutubetli yaralar üzerine ekilirse faydalıdır. El ve ayaklardaki sivilce ve yaralar üzerine ekilmesi de faydalıdır. Zeytinyağı; kızıllık, ekzama, kurdeşen ve habis yaralar gibi cilt hastalıklarına karşı gayet faydalıdır. Terlemeyi de önler.
* Salamura edilmiş mercan balığının tuzlu suyuna; bağırsaklarındayaraolan kimse, hastalığın başlangıç döneminde, leğen içinde oturacak olursa, içerdeki maddeleri vücut dışına çekici özelliği sebebiyle faydalıdır. İç yağı, bağırsak yaralarına karşı faydalıdır, bu konuda keçinin içyağı daha kuvvetlidir. Abdest bozma sırasında acı duyulduğu zaman, içyağı ile lavman yapılması faydılıdır.
Muz, böbrek ve mesane yaralarına karşı faydalıdır, idrarı dasöktürür. Ayva; bağırsaklardaki yaralara, kan tükürmesine ve ishale karşı faydalıdır. Süt, bal ile beraber şerbet yapılıp içildiği zaman, iç organlardaki yaraları kokuşmuş unsurlardan temizler. Şekerle beraber içilmesi ise rengi güzelleştirir. Akgünlük göz yaralarını temizler, yaralarda et bitirir, habis yaraların yayılmasını önler.
Tuz, habis yaraların yayılmasını önler. Nergis çiçeğinin kökünün tozu, sinirlere kadar ulaşan yaraları iyileştirir, temizleyici ve çekici bir özelliği vardır. Nergis, karaburçak ve bal ile pişirildiği zaman, yaraları temizler ve zor olgunlaşan çıbanları delip olgunlaştırır."13
Sirkeyi vücuttaki yaralar üzerine sürmek gayet faydalıdır."14
Kaynaklar:
[1]- Faik 3/329; Hattâbî 3/129; Abdürrezzak 1/160. [2]-K. Ummal 9/26695: Abdürrezzak 1/160. [3]- Müslim selam H 7l.[4]-Nibâye2/436;Fâik 1/227:2/216. [S]-Abdürrezzak 1/160. f6J- I. Kuteybe s. 331; Nesîmî 3/126; ayrıca bak. Nihâye 2/243: K. Ummal 9/26342. f7J- Süyûtî vr. 2 la: Aselü'n-Nahl s. 57. [8]- lirmizî tıp H. 2054: M. Ledüniyye vr. 407b; E. Nuaym vr. 110b: İ. Mâce tıp H. 3502: K. Ummal 7/18353: K. Hakâyık 2/135. [9]- Aselü'n-Nahl s. 57. 170. 171. 176. 177-183. 184-188. [10]- Bağdadî s. 97-98 [II]- Şerhul-Erbain s. 70: M Ledüniyye 2/160. [12]-Bağdâdis. 64. 65. 83. 84. 114. 149. 165. [13]- I. Kayyım s. 333. 356. 357. 362, 366. 369. 374. 375. 379, 385, 428. 430. 431, 438, 439, 441. [14]- Kamus 3/1274.
Deride veya iç organlarda bazan kendiliğinden oluşan, bazan da darbe veya müdahale neticesinde meydana gelen rahatsızlık. Kılıç yarası, neşter yarası, çıban yarası, taş yarası gibi.
Yaraların Temizlenmesi:
Yaraların temizlenmesi ve pansuman yapılması için gülsuyu, zeytinyağı ve keskin sirke gibi sıvı maddeler ve bazı tozlar tavsiye edilmiştir. Yaralar önce olgunlaştırılır, daha sonra kurutucu ilaçlar kullanılarak iyileştirilir. Bununla beraber olgunlaştırmadan yarılarak ta tedavi edilir.
Yaralar İki Guruba Ayrılır:
Basit (küçük) yaralar, Mürekkep (büyük ve derin) yaralar.
Tedavi:
Gerektiği zaman pansuman yapılır."1 Üzerine su dokundurmaktan sakınılır."2 Yaranın veya çıbanın çevresinden kan alınır."3 ÇIBAN maddesine de bak.
Neşterle kesilip ameliyat edilir."4 Gerektiği zaman üzerine sargı yapılır."5 SARGI maddesine de bak.
Yara iltihaplandığı ve kan kesilmediği zamanlarda son çare olarak dağlama yapılır."6
Üzerine bal veya kınayı merhem gibi sürmek. Nitekim Nâfî (r.a.) demiştir ki: "Hz. Ömer'in oğlu Abdullah, vücudunda çıkan herhangi bir yara veya çıban üzerine merhem olarak bal sürerdi. Biz ona: "Çıbanları bal ile mi tedavi ediyorsun?" diye sorduğumuzda, O: "Yüce Allah: "Bal'da şifa vardır" buyurmuyor mu?" diye cevap verirdi."7
*Peygamber Aleyhis-Selâm'ın hizmetlilerinden Selmâ (r.a.) ise şöyle demiştir:"Peygamber Aleyhis-Selâm'ın herhangi bir yerinde yara olsa, veya her hangi bir yerinde rahatsızlık bulunsa, oraya kına sürmemi emrederdi."8
* Uzun müddet hasta yatan, bilhasatek taraflı yatan hastaların yanlarında, uyluklarında ve ayaklarında yaralar meydana gelir. Eğer bu hasta kısa aralıklarla sağa sola çevrilecek olur ve devamlı hareket sağlanırsa, bu yaralar meydana gelmez. Nitekim Kur'ân-ı Kerim'de üçyüzdokuz sene mağaralarında uyuyan Ashâb-ı Kehif'ten bahsedilirken: "Onları uykuda oldukları halde (gözleri açık olduğu için) uyanık sanırdın. Biz onları (yanları incinmesin diye) sağa-sola çevirirdik. Köpekleri de mağaranın girişinde ön ayaklarını uzatmış yatmakta idi. Eğer onları görseydin, dönüp kaçardın ve gördüğün şeyler yüzünden için korku ile dolardı" buyrulmaktadır.(Kehif 18) (ayrıca bak. Hac. 19-21)
Yaraları Tedavide Faydalı Bazı Maddeler:
Bal, normal yara veya iltihaplı yaralar üzerine merhem gibi sürülürse, gayet faydalıdır. Bal, hastalık veya yaşlılık sebebiyle uzun süre yatakta yatmaktan dolayı kalçalarda meydana gelen yaralar üzerine merhem gibi sürüldüğünde pek faydalı olur. Bal, ciltte meydana gelen bütün yaralar için pek faydalı bir merhemdir. Bal, harp yaraları veya kangren yaraları için gayet faydalıdır."9
Kına, ağızda ve ciltte çıkan yaralara, kabarcıklara ve ateşli şişliklere karşı faydalıdır."10
Kına, taze yaralar için gayet faydalı bir merhemdir."11
Sirke ile beraber yenmesi ve suyunun yara üzerine merhem gibi sürülmesi semizotunun özelliklerindendir. Mersin ağacının kökü, toz haline getirildikten sonra yara ve sivilcelerin üzerine sürülürse iyileştirir, sağlam organları da kuvvetlendirir. Sarımsaktan yapılan merhem ciltte yara açar. Zeytinyağının yara, çıban, ekzama, sivilce ve kurdeşen gibi cilt hastalıklarına karşı merhem gibi sürülmesi pek faydalıdır. Akgünlük tozu, çürüyen yaralara et bitirir, balgamı da kurutur. Hurma yaprağında yara ve benzeri şeyleri kurutma özelliği vardır."12
Sürme, yaralardaki fazla eti giderir ve olgunlaştırır. Yaraları temizlerve parlatır. Sürme dövülüp taze iç yağı ile macun yapılır ve ateş yanığı üzerine sürülürse, yaranın kabuk bağlamasını önler. Menekşe yağı, el ve ayaklardaki çatlaklara ve vücut kuruluğuna karşı faydalıdır. Reyhanın kurumuş yaprağı dövülüp, rutubetli yaralar üzerine ekilirse faydalıdır. El ve ayaklardaki sivilce ve yaralar üzerine ekilmesi de faydalıdır. Zeytinyağı; kızıllık, ekzama, kurdeşen ve habis yaralar gibi cilt hastalıklarına karşı gayet faydalıdır. Terlemeyi de önler.
* Salamura edilmiş mercan balığının tuzlu suyuna; bağırsaklarındayaraolan kimse, hastalığın başlangıç döneminde, leğen içinde oturacak olursa, içerdeki maddeleri vücut dışına çekici özelliği sebebiyle faydalıdır. İç yağı, bağırsak yaralarına karşı faydalıdır, bu konuda keçinin içyağı daha kuvvetlidir. Abdest bozma sırasında acı duyulduğu zaman, içyağı ile lavman yapılması faydılıdır.
Muz, böbrek ve mesane yaralarına karşı faydalıdır, idrarı dasöktürür. Ayva; bağırsaklardaki yaralara, kan tükürmesine ve ishale karşı faydalıdır. Süt, bal ile beraber şerbet yapılıp içildiği zaman, iç organlardaki yaraları kokuşmuş unsurlardan temizler. Şekerle beraber içilmesi ise rengi güzelleştirir. Akgünlük göz yaralarını temizler, yaralarda et bitirir, habis yaraların yayılmasını önler.
Tuz, habis yaraların yayılmasını önler. Nergis çiçeğinin kökünün tozu, sinirlere kadar ulaşan yaraları iyileştirir, temizleyici ve çekici bir özelliği vardır. Nergis, karaburçak ve bal ile pişirildiği zaman, yaraları temizler ve zor olgunlaşan çıbanları delip olgunlaştırır."13
Sirkeyi vücuttaki yaralar üzerine sürmek gayet faydalıdır."14
Kaynaklar:
[1]- Faik 3/329; Hattâbî 3/129; Abdürrezzak 1/160. [2]-K. Ummal 9/26695: Abdürrezzak 1/160. [3]- Müslim selam H 7l.[4]-Nibâye2/436;Fâik 1/227:2/216. [S]-Abdürrezzak 1/160. f6J- I. Kuteybe s. 331; Nesîmî 3/126; ayrıca bak. Nihâye 2/243: K. Ummal 9/26342. f7J- Süyûtî vr. 2 la: Aselü'n-Nahl s. 57. [8]- lirmizî tıp H. 2054: M. Ledüniyye vr. 407b; E. Nuaym vr. 110b: İ. Mâce tıp H. 3502: K. Ummal 7/18353: K. Hakâyık 2/135. [9]- Aselü'n-Nahl s. 57. 170. 171. 176. 177-183. 184-188. [10]- Bağdadî s. 97-98 [II]- Şerhul-Erbain s. 70: M Ledüniyye 2/160. [12]-Bağdâdis. 64. 65. 83. 84. 114. 149. 165. [13]- I. Kayyım s. 333. 356. 357. 362, 366. 369. 374. 375. 379, 385, 428. 430. 431, 438, 439, 441. [14]- Kamus 3/1274.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
