kusmak üzereyim ne yapmalıyım

Kusma

Midedekilerin ağızdan güçlü bir şekilde püskürtülerek çıkarılması olayına kusma denir. Nedenleri sayılamayacak kadar çok­tur. Deniz tutmuş bir kimsede kusma, den­ge organında bir rahatsızlanma sonucu olabilir. Karna, gelen ağır bir darbe gibi şiddetli bir ağrı da kusmaya neden olabilir. Duyularla ilgili fizyolojik faktörler de kus­mayı oluşturabilirler. Örneğin hoş olma­yan bir koku, rahatsız eden bir görüntü, bulantı ve kusma yapabilir.

Bazı beyin tü­mörlerinde ise bulantısız kusma vardır. Kusmaya yakın bazı sinirler uyarılır ve midenin alt kısmında onikiparmak barsağına açıldığı yerde bulunan mide-bağırsak kapağı yani pilor,besinlerin barsağa geçişi işlemini otomatik olarak durdurur. Bunu takiben mide duvarından kalkan dalgalar mideyi normal geçişin aksi yönünde, yani yukarıya doğru kasılarak hareket ettirirler. Şahıs derin bir soluk aldıktan sonra mide ve diyafragmasını güçlü bir biçimde ka­sarak midesindekileri yemek borusu yoluy­la ağızdan dışarı atar. Kusma hızla gelişen bir olaydır ve bu arada bazı besinler bur­na kaçabilir. Kusma bir hastalık olmayıp çok kere bir hastalığın belirtisidir. Fizyolojik kusmalar dışında, kusmanın nedeni araştırılmalı ve bunu doğuran hastalık tedavi edilmelidir.

bulanti-kusmaBulantı ve kusma sindirim ve bağırsak hastalıklarının, ortakulak enfeksiyonunun, migrenin, hazımsızlığın ve diğer birçok hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Baş ve karın ağrısı ile birlikte seyreden ve kusmaya neden olmayan bulantı, stres ve gerginliğin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Yüksek ateş ile birlikte görülen kus­ma vakaları gıda zehirlenmesinin belirtisi olabilir. Bazı çocuklar öksürük ve soğuk algınlığı gibi durumlarda da kusma ihtiyacı hisseder. Bunun nedeni vücutta oluşan aşırı miktardaki balgamdır. Bulantı ve kusma uzun süre devam etmediği sürece tehlikeli sonuçlara neden olmaz. Kusan bebek ve çocuklar su kaybına uğrarlar. Bu gibi durumlarda bol su takviyesi yapılması oldukça önemlidir.

MİDE BULANTISI VE KUSMANIN NEDENLERİ

Nedeni genellikle viral gastroenterit de denilen sindirim sistemi iltihaplanmasıdır. Gıda zehirlenmeleri de ikinci nedenidir.

-Enfeksiyonlar: Vücuda giren hastalık yapıcı etkenler bozuk gıdalardaki toksinler veya pis sularda bulunan virüsler, parazitler ya da mikroplardır. Sindirim sistemine aldığımız virüsler, önce kusma ardından ishale yol açarlar. Mide bulantısı ve kusmayla ilişkilendirilen krampsı üst karın ağrıları enfeksiyonlara eşlik edebilmektedir. Enfeksiyonlarla birlikte ateş ve üşüme de görülebilir.
Viral gastroenteritlere neden olan birçok farklı virüs vardır; rotavirüs, noravirüs, adenovirüs, astrovirüs. En önemli belirtileri; kramp şeklinde karın ağrısı, bulantı, kusma, sulu ishal ve ateştir. Hastalar virüsü aldıktan 1-2 gün içinde bulgular başlar ve 10 günden uzun sürmez. Viral gastroenteritler, bulaşıcı olup, yakın temas sonucu hasta kişilerden veya virüsün bulaştığı besin ve içeceklerle yayılır. Rotavirüs, astrovirüs daha çok soğuk aylarda, adenovirüs ve norovirüs ise yılın her mevsiminde enfeksiyona neden olabilir. Norovirüs soğuk aylarda kalabalık ortamlarda salgınlara neden olabilir. Rotavirüs, daha çok süt çocukları ve beş yaşın altındaki çocuklarda enfeksiyona neden olurken, adenovirüsler küçük çocuklarda, norovirüs ise hem çocuk hem de erişkinlerde gastroenterite neden olabilir.
Helikobakter ailesinden (H. Pylori gibi) bakterinin neden olduğu enfeksiyon da bulaşıcı ajan olabilmektedir.

-Mide gribi (mide üşütmesi): Mide gribinde (gastroenterit, mide-bağırsak iltihabı) viral bir enfeksiyona bağlı olarak kusma ve ishal aynı anda ortaya çıkar. Bu hastalık, belirtileri arasında ateş, üşüme, kas ağrısı ve öksürme bulunan gribal enfeksiyonla karıştırılmamalıdır.
Yiyecek zehirlenmesi: Yiyecek zehirlenmesinin belirtileri zehirli ya da iyi hazırlanmamış bir yiyeceğin tüketilmesinden birkaç saat sonra ortaya çıkar. Yenilen bir beine önceden bakteri bulaşmış olabilir. Böyle zamanlarda da birkaç kusma nöbeti geçirilebilir. Bu belirtiler 1-2 gün içinde kendiliğinden geçer.

-Mantar zehirlenmesi sonrası ilk ortaya çıkan bulgular bulantı ve kusmadır.
-Üst solunum yolu infeksiyonları
-Viral, bakteriel ve parazitik enfeksiyon­lar
-İlaçlar. Aspirin ya da ibuprofen gibi steroit yapısında olmayan entienflamatuar ilaçlar
-Taşıt tutması
-Sabahları bulantı ve kusma (gebeliğe bağlı)
-Besin alerjiler
-Kemoterapi
-Beyin hastalıkları. Artan kafa içi basıncı. Beyin sarsıntıları. Beyin sistemini ilgilendiren hastalıklar da bulantısız kusma vardır. Meninjit-santral sinir sistemi enfeksiyonları.
-Mide ve bağırsak hastalıkları-enfeksiyonları
-İdrar yolu enfeksiyonları
-Karaciğer, safra kesesi ve pankreas hasta­lıkları
-Kulaktaki denge organı hastalıkları. Orta kulak enfeksiyonu
-Bazı hormonsal hastalıklar
-Baş ağrısı, özellikle migren
-Karna gelen ağır bir darbe gibi şiddetli bir ağrı.
Kusma ve ishal aynı anda başlayabilir veya kusmanın ardından ishal gelebilir. Kusma ve ishalin pek çok nedeni olabilir, ancak en sık kusma nedeni sindirim sistemine alınan bir virüs veya yenilen gıdalardır. İshal ise en sık yenilen gıdalardan, enfeksiyondan veya antibiyotik alımından ortaya çıkar.

Kusmak için ne yapılır?

Midenizi rahatlatmak veya başka sebeplerden dolayı kusmak istiyorsanız; ağzınıza parmağınızı sokarak kusmayı deneyebilirsiniz. Bu yöntemin dışında midenizi bulandıran hoşlanmadığınız şeyleri düşünerek kusmayı deneyebilirsiniz. Son olarak limon suyu, su ve tuz ile yaptığınız karışımı içerek kusabilirsiniz.

Kusma Tedavisi
Tedavinin ilk şartı, kusmanın nedenini belirlemektir. Tedavi nedene göre yapılır. Hasta kustuktan sonra, sırt üstü yatırılır. Birşey yedirilmez. Bir bardak buzlu su, yudum yudum içirilir. Kusma tekrar ediyorsa vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.

Bebeklerde ve Çocuklarda görülen kusma vücudun sıvı ve mineral kaybına neden olacağından kaybedilen sıvı ve minerallerin telafi edilmesi gerekir. Kusan bebeğe ve çocuğa yavaş yavaş su içirmek faydalıdır. Vücudun su kaybettiğinin en belirgin işaretleri gözlerde ve ağızda kuruluk, bebeklerde 4-5 saat, çocuklarda 6-7 saat küçük tuvaletini yapmamasıdır.

İsveç Şurubu: