Tifo Hastalığı Nasıl Buluşur

Bireysel ve toplumsal temizlik koşullarının gelişmesine karşın bu hastalıklar günümüzde de yaygınlığını sürdürmektedir.Sindirim kanalı enfeksiyonlarının büyük bir bölümünde etken Salmonella cinsi bakterilerdir. Günümüzde 2 binden çok salmonella tipi tanımlanmıştır. Bunların yalnızca 10 kadarı (örneğin, Salmonella typhimurium, Salmonella enteritidis, Salmonella typhi) insanda önemli hastalıklara yol açar. İnsanda en sık görülen salmonella enfeksiyonları akut gastroenterit, (mide-bağırsak iltihabı) bakteriyemi, tifo ve paratifodur.

Salmonella üyeleri safrakesesi, iskelet sistemi, boşaltım sistemi ve üreme organları ile beyin-omurilik zarlarında yerel enfeksiyonlara yol açabilir. Hastalığın salgınlara yol açma özelliği açısından sağlıklı taşıyıcılar büyük önem taşır. Sağlıklı taşıyıcılar mikrobu sürekli olarak vücutlarında taşır ve dışkı yoluyla dışarı atar. Hiçbir klinik belirti görülmeyen bu kişiler hastalığı kolaylıkla dışkı yoluyla bulaştırabilir.

Nedenleri

Tifoya yol açan başlıca Salmonella türleri Salmonella typhi ile Salmonella paratyphi A ve B'dir. S. typhi ve S. paratyphi yalnızca insanda hastalığa yol açarken, öteki Salmonella üyeleri hayvanlarda da hastalık etkeni olabilir. Ağız yoluyla vücuda giren salmonella'lar hızla incebağırsağa ulaşarak burada (özellikle bağırsağın lenf yollarının boşaldığı lenf düğümlerinde) üremeye başlar. Hastada hiçbir yakınma olmayan bu evre (kuluçka evresi) 1-3 hafta kadar sürer.

Mikroorganizmalar daha sonra lenf yollarıyla kana karışarak bütün vücuda yayılır. Mikroorganizmalar karaciğer, lenf düğümleri, bağdoku ve kemik iliğinde bulunan retikülo endotelyal sistem hücreleri tarafından yutulduğundan bu evre daha kısa sürer. Retikülo endotelyal sistem hücrelerinde de çoğalabilen mikroorganizmalar daha sonra dolaşıma geri dönerek günler ve haftalar boyunca kanda kalır.

Kanda bakteriler görüldüğü bu evrede bütün organlar salmonellalar'dan etkilenebilir. Dalak, karaciğer ve lenf düğümleri büyür, bağırsaklardaki lenf dokusu önemli ölçüde kalınlaşır. Bu dokunun aşınması ağır kanamalara yol açabilir. Bağırsak delinmesi tifonun en önemli komplikasyonudur.

Mikroorganizmalar genellikle safra kesesinde yerleşerek burada hızla ürer; sayılan iyice arttıktan sonra safra ile bağırsağa, buradan da dışkı yoluyla dış ortama yayılır.