Kabızlık
KABIZLIK (peklik, costiveness)
Kalın bağırsaktaki bir rahatsızlıktan dolayı büyük abdest yapamama veya çok seyrek yapmaya yahut abdest yaparken zorlanmaya ve böylece bağırsaklarda meydana gelen daralmaya kabızlık veya peklik denir.
Sebepleri:
Hareketsizlik, düzenli beslenmemek. Bağırsaktaki rahatsızlık vs. gibi şeylerdir.
Belirtileri:
Büyük abdest yapmakta güçlük çekilmesi gibi.
Tedavi:
İshal edici ilaçlar kullanmak:
"Esma binti Umeys (r.a.) demiştir ki: "Bir defasında Peygamber Aleyhis-Selâm, bana: "Kabızlığı gidermek için yumuşatıcı ilaç olarak ne kullanıyorsun?" diye sordu.Ben: "Sütleğen otu kullanıyorum" dedim. Peygamber Aleyhis-Selâm: "Sütleğen çok hararet verir ve zehirlidir" buyurdu. Sonra sinameki ile kabızlığı yumuşatmaya çalıştım ve şifâ buldum, bunun üzerine Peygamber Aleyhis-Selâm: "Sinameki ölümden başka bazı hastalıklar için şifadır" buyurdu."1
Tereyağı, bal ve kimyon kullanmak:
Peygamber Aleyhis-Selâm: "Sizlere sinameki ve Sennüt'ı (tereyağı, bal ve kimyonu) tavsiye ederim. Zira bunlar Şam'dan başka bir çok derde şifadır" buyurunca, ashab: "Sâm nedir?" diye sormuşlar. Peygamber Aleyhis-Selâm: "Ölümdür" diye cevap vermiştir."2
Lavman yaptırmak:
Kabızlığı gidermek için, içine yumuşatıcı ve ishal edici ilaçlar koyarak lavman yaptırmak."3 LAVMAN mad. de bak.
Diğer Bazı İlaçlar:
Sinameki sâde olarak veya su ile karıştırılarak alınır. Sinamekiyi tereyağı veya bal ile macun yaparak almak daha iyidir. Nitekim Peygamber Aleyhis-Selâm Sinamekiyi hurma suyu ile beraber içerdi. Böylece Sinamekinin acılığını hurma suyunun tatlılığı gidermiş olurdu.
* Tereyağı, bal, reçel ve hurma gibi bağırsakları yumuşatıcı gıdalar almak ve baharattan kimyon kullanmak.
* Sütleğen otunun sütü, kökü, yaprağı ve tohumu müshil olarak kullanılırsa da, zehirli olduğundan dolayı Peygamber Aleyhis-Selâm tavsiye etmemiştir."4
* Ekmeğin kurusu ve iyi pişmemiş olanı kabızlık yapar. Şamdut'u, kabızlık yapar. Beyaz dut ise, mide için iyi değildir, gıdası da azdır. Arpa kavutu kabızlık ve gaz yapar, fakat içine bal katılırsa yan etkisi kalmaz.
* Sumak, kabızlık yapar ve iştah açıcıdır. Ayva, kabızlık yapar, fakat mide için gayet faydalıdır. Pirinç kabızlık yapar, fakat süt ile pişirilirse bu etkisi azalır. Sandal kabızlık yapar sıvı ilaçların içine katılır. Kökü ise daha iyidir. Keçiboynuzu kabızlık yapar, mide için iyi değildir, reçeli vücuda hararet verir. Kırmızı ve ekşimtrak gül şurubu kabızlık yapar.
Sinameki bal veya yağ ile karıştırılıp macun yapılırsa, yan etkisi kalmaz, ishali de normal olur, rutubet ve yağlılık kazanır. Kaynatılarak alındığı zaman içine menekşe çiçeği veya çekirdeği alınmış kuru üzüm ilave edilirse daha faydalı olur. İshal edici ilaçlar içerisinde en iyisi sinamekidir, ancak acılığını gidermek için buna kuru üzüm veya şeker ilave edilmelidir."5
* Ayva, yemekten önce yenilirse kabızlık yapar, yemekten sonra yenilirse tabiatı yumuşatır. Posaların mideden inmesini hızlandırır. Çok yenilmesi ise sinirlere zararlıdır.
* Yaban pancarının siyah cinsi kabızlık yapar, özellikle mercimekle beraber yenirse. Beyaz cinsi ise böyle değildir.
* Ödağacı tozu kabızlık yapar. Tavşan eti kabızlık yapar. Safran yağının kabızlık yapıcı özelliği olduğu gibi boya özelliği de vardır (boyacılıktada kullanılır). Arabistan kirazı kabızlık yapar, fakat ishale karşı faydalıdır."6
* Zeytinyağı kabızlığı giderici bir müshildir. Ağız yoluyla alındığı gibi, lavman yoluyla da verilir."7
* Yaş üzüm, hazmı kolaylaştırıcı ve kabızlığı gidericidir."8
Kaynaklar:
[1]- Müsned 61369: S. Kübrâ 9/347; Hâkim tıp 4/201: i. Mâce tıp H 3461; Tirmizi H. 2081; I. Kayyım s. 144. [2]-Hâkim tıp 4/201: i. Mâce tıp H. 3457. [3]- Abdürrezzak 4/ 199; Bağdadî s. 31. [4]- M. Ledünniye 2/163. [5]- Bağdadî s. 62. 76. 77. 100, 117. 118, 120, 121, 124, 168 [6]-I. Kayyım s. 369, 376, 391, 421, 422. 444. [7]- Nesîmî 3/ 236 [8]- el-Edviyye s. 118.
Kalın bağırsaktaki bir rahatsızlıktan dolayı büyük abdest yapamama veya çok seyrek yapmaya yahut abdest yaparken zorlanmaya ve böylece bağırsaklarda meydana gelen daralmaya kabızlık veya peklik denir.
Sebepleri:
Hareketsizlik, düzenli beslenmemek. Bağırsaktaki rahatsızlık vs. gibi şeylerdir.
Belirtileri:
Büyük abdest yapmakta güçlük çekilmesi gibi.
Tedavi:
İshal edici ilaçlar kullanmak:
"Esma binti Umeys (r.a.) demiştir ki: "Bir defasında Peygamber Aleyhis-Selâm, bana: "Kabızlığı gidermek için yumuşatıcı ilaç olarak ne kullanıyorsun?" diye sordu.Ben: "Sütleğen otu kullanıyorum" dedim. Peygamber Aleyhis-Selâm: "Sütleğen çok hararet verir ve zehirlidir" buyurdu. Sonra sinameki ile kabızlığı yumuşatmaya çalıştım ve şifâ buldum, bunun üzerine Peygamber Aleyhis-Selâm: "Sinameki ölümden başka bazı hastalıklar için şifadır" buyurdu."1
Tereyağı, bal ve kimyon kullanmak:
Peygamber Aleyhis-Selâm: "Sizlere sinameki ve Sennüt'ı (tereyağı, bal ve kimyonu) tavsiye ederim. Zira bunlar Şam'dan başka bir çok derde şifadır" buyurunca, ashab: "Sâm nedir?" diye sormuşlar. Peygamber Aleyhis-Selâm: "Ölümdür" diye cevap vermiştir."2
Lavman yaptırmak:
Kabızlığı gidermek için, içine yumuşatıcı ve ishal edici ilaçlar koyarak lavman yaptırmak."3 LAVMAN mad. de bak.
Diğer Bazı İlaçlar:
Sinameki sâde olarak veya su ile karıştırılarak alınır. Sinamekiyi tereyağı veya bal ile macun yaparak almak daha iyidir. Nitekim Peygamber Aleyhis-Selâm Sinamekiyi hurma suyu ile beraber içerdi. Böylece Sinamekinin acılığını hurma suyunun tatlılığı gidermiş olurdu.
* Tereyağı, bal, reçel ve hurma gibi bağırsakları yumuşatıcı gıdalar almak ve baharattan kimyon kullanmak.
* Sütleğen otunun sütü, kökü, yaprağı ve tohumu müshil olarak kullanılırsa da, zehirli olduğundan dolayı Peygamber Aleyhis-Selâm tavsiye etmemiştir."4
* Ekmeğin kurusu ve iyi pişmemiş olanı kabızlık yapar. Şamdut'u, kabızlık yapar. Beyaz dut ise, mide için iyi değildir, gıdası da azdır. Arpa kavutu kabızlık ve gaz yapar, fakat içine bal katılırsa yan etkisi kalmaz.
* Sumak, kabızlık yapar ve iştah açıcıdır. Ayva, kabızlık yapar, fakat mide için gayet faydalıdır. Pirinç kabızlık yapar, fakat süt ile pişirilirse bu etkisi azalır. Sandal kabızlık yapar sıvı ilaçların içine katılır. Kökü ise daha iyidir. Keçiboynuzu kabızlık yapar, mide için iyi değildir, reçeli vücuda hararet verir. Kırmızı ve ekşimtrak gül şurubu kabızlık yapar.
Sinameki bal veya yağ ile karıştırılıp macun yapılırsa, yan etkisi kalmaz, ishali de normal olur, rutubet ve yağlılık kazanır. Kaynatılarak alındığı zaman içine menekşe çiçeği veya çekirdeği alınmış kuru üzüm ilave edilirse daha faydalı olur. İshal edici ilaçlar içerisinde en iyisi sinamekidir, ancak acılığını gidermek için buna kuru üzüm veya şeker ilave edilmelidir."5
* Ayva, yemekten önce yenilirse kabızlık yapar, yemekten sonra yenilirse tabiatı yumuşatır. Posaların mideden inmesini hızlandırır. Çok yenilmesi ise sinirlere zararlıdır.
* Yaban pancarının siyah cinsi kabızlık yapar, özellikle mercimekle beraber yenirse. Beyaz cinsi ise böyle değildir.
* Ödağacı tozu kabızlık yapar. Tavşan eti kabızlık yapar. Safran yağının kabızlık yapıcı özelliği olduğu gibi boya özelliği de vardır (boyacılıktada kullanılır). Arabistan kirazı kabızlık yapar, fakat ishale karşı faydalıdır."6
* Zeytinyağı kabızlığı giderici bir müshildir. Ağız yoluyla alındığı gibi, lavman yoluyla da verilir."7
* Yaş üzüm, hazmı kolaylaştırıcı ve kabızlığı gidericidir."8
Kaynaklar:
[1]- Müsned 61369: S. Kübrâ 9/347; Hâkim tıp 4/201: i. Mâce tıp H 3461; Tirmizi H. 2081; I. Kayyım s. 144. [2]-Hâkim tıp 4/201: i. Mâce tıp H. 3457. [3]- Abdürrezzak 4/ 199; Bağdadî s. 31. [4]- M. Ledünniye 2/163. [5]- Bağdadî s. 62. 76. 77. 100, 117. 118, 120, 121, 124, 168 [6]-I. Kayyım s. 369, 376, 391, 421, 422. 444. [7]- Nesîmî 3/ 236 [8]- el-Edviyye s. 118.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
