Kum Hastalığı Nedir?

Kum dökme, fosfat, oksalat, ürat ve sistin kristallerinin idrar içine erimeden atılmaları durumunda kristalüri yani kum dökme gerçekleşir. İdrarın içeriğinde bulunan ve eriyen kalsiyum oksalat, erime özelliği olmayan kalsiyum oksalat tuzları haline dönüştüğünde, idrarda oksalürinin olduğu kum dökme gerçekleşir. İdrarda asiditenin azalması, lösemi, şeker hastalığı, sarılık, mide ve bağırsak sorunları, sinirlilik halinde idrarda oksalat atımında artış olur. Kum dökmede atılan kristallerin oranı düşükse, fazla belirti vermeyebilir. Bunun miktarı yüksekse idrarda yanma, kolik ağrı ve mikroskobik kematüri oluşabilir.

Kum dökme bu şekildeki durumuyla, idrarın farklı nedenlerle alkaliye dönüşmesi oldukça önemlidir. Alkali besinlerin yüksek oranda alınması, mide asiditesinin yükselmesi, hiperparatiroidizm gibi durumlarda idrar alkali hale gelir. Bu durumda idrar beyaz renkte ve bulanıktır. Bekletildiği durumda dibe tebeşir tozuna benzer fosfatlar çökelmeye başlar. İdrarda üretrada yanma , bazı hallerde kolik sancılar olur. İdrar asidesinin arttırılması ve yüksek miktarda sıvı alımı önemlidir. Üratüride idrar içinde erimeyen halde ürat kristalleri olur. Bunu ortaya çıkaran ürik asit atımının çoğalması, idrarın yoğunlaşması, idrar asidesinin çoğalması gibi etkenlerdir. Bu durumda idrar bekletilirse dibe kiremit tozu gibi çökeltiler olur. Lösemi ve gut nöbetlerinde idrardaki ürik asit oranı yükselir.   

Kum dökme belirtileri nelerdir?

Böbreklerden atılan kumun en önemli belirtisi ağrı olmasıdır. Bu ağrılar kolik tarzda ve bıçak saplama gibi şiddetli haldedir. Genellikle boşluklarda hissedilir ve kasık bölgesinde yansımalar yapar. Bunun dışında hematüri denilen idrarda kanama oluşur. Bu kanama idrarın başından sonuna kadar sürebilir. Buna bazı zamanlarda ağrı eşlik edebilir. Ancak ağrı olmadan da kanama görülebilir. Bazı hastalarda hareketsiz olan böbrek taşları kanamanın etkisiyle teşhis edilebilir. Taşın üreter kanala düşmesi halinde, hastalarda idrar yapma sorunu ortaya çıkar. İdrar çıkışında yanma, idrarı tam olarak boşaltamama hissi ya da idrarda sıkışma gibi etkiler bu nedenle hissedilir. Kum döken hastaların en fazla yakınması bulantı ve kusma şeklinde olur. Tıkanma olursa idrar yolu enfeksiyonu ya da böbrek iltihabı oluşabilir. Enfeksiyon oluşumunda ateş yükselmesi görülür. Ayrıca sindirim sistemi sorunları olan kabızlık ve ishalde belirtiler arasında olabilir.

Kum dökme ne kadar sürer?

Bu kişiden kişiye değişim gösterir. Bunda kişinin üriner yapısı, kumların büyüklüğü ve ağrıya verdiği tepkiyle alakalıdır. Bazıları ağrıyı hissetmezken, bazılarında daha şiddetli ağrı hissedilir. Küçük olanlar 1-2 günde düşebilir. Büyük olanlarda cerrahi işlem gerekli olabilir. Çocuklarda ise daha kolay kum dökülür. Erkeklerde kadınlara oranla daha zor kum dökülür.

Kum dökmede nasıl ağrı çekilir?

Kum düşürme kendine özgü ağrıyla gerçekleşir. Başka ağrılardan daha farklıdır. En belirgin ağrı kolik tarzdadır. Bıçak saplama gibi ağrı hissedilir. Genellikle şiddetli ve ani bir şekilde gelişir. Daha sonra kendiliğinden geçer. Bu böbreklerde sabit duran kumların ağrısıdır. Boşluklarda hissedilir, kasıklara kadar vurur. Aynı zamanda kas ve sinir ağrıları olur. Bunlar hareket halindeyken oluşur. Bazı durumlarda sırta, böbreğe ve bacağa vurabilir.

Kum dökme nasıl anlaşılır?

İdrarda yanma, şiddetli ağrı, idrardan sonra boşalamama hissi, idrarda kanama varsa kum dökme olduğu düşünülebilir. Ailede kum dökme öyküsü varsa bu riski daha fazla arttırır. Sıvı tüketimi fazla olan kişiler daha az etkiyle kum düşürürler. Kum dökmenin en belirgin özelliği ağrının olmasıdır. Ağrı olmazsa, bunun anlaşılması oldukça zordur.

Kum dökme nasıl kolaylaştırılır?

Öncelikle bol sıvı alınması, maden suyu tüketimine önem verilmesi, potasyum sitrat içeren besinlerin tüketilmesi gerekir. Bu greyfurt, limon ve portakal gibi meyvelerde bulunmaktadır. Tuz alımının kısıtlanması, yağlı yiyeceklerin tüketilmemesi gerekir. Egzersiz yapılmalı ve hareketli bir yaşam sürülmelidir.