Sarkoidoz Evreleri

Sarkoidoz hastalığı genellikle 20-40 yaş arasında ve daha çok kadınlarda görülür. Hastalık, bazı insanlarda kendiliğinden gerilerken, bazılarında ise ilerleyerek solunum yetersizliği ve ölümlere yol açabilmektedir.

Sarkoidoz Nedir?

Tüm doku ve organları tutabilen ve sebebi tam olarak bilinmeyen bir hastalıktır. Uzun süreli ve düşük yoğunluktaki antijenik bir uyarının bağışıklık sistemini harekete geçirmesiyle oluşmakta fakat buna neyin yol açtığı tam olarak bilinmemektedir.

Hastalığın, kalıtsal yatkınlığı olan insanlarda çevresel faktörlerin de etkisiyle oluştuğu sanılıyor.Tüberküloz mikrobu gibi bazı enfeksiyon etkenleri, killi toprak, çam ağacı polenleri, oksalat, berilyum, alüminyum ve zirkonyum gibi dış etkenlerin sorumlu olabileceği düşünülüyor.

Sarkoidoz hastalığı tüm doku ve organlarda oluşabilmekle birlikte en çok akciğerler ve lenfatik sistemi etkiler ve aynı anda birçok organda birden görülebilir.

Sarkoidoz Belirtileri Nelerdir?

Sarkoidoz hiç belirti vermeyebilir. Herhangi bir yakınması olmayan kişilerde genellikle başka bir nedenle akciğer filmi çekildiğinde tesadüfen tanı konulur. Vücutta her organ tutulabilse de en fazla etkilenen organlar akciğerlerdir. Hastaların %90‘ında akciğer tutulumu vardır. Belirtiler tutulan organa göre değişir.

Özellikle eforla gelen nefes darlığı, kuru öksürük, balgam, kan tükürme, göğüs ağrısı, halsizlik, ateş, iştah ve kilo kaybı gibi belirtiler görülebilir. Deri tutulumu olan hastalarda bacakların ön yüzlerinde ağrılı, kırmızı şişlikler ve yüzde morumsu lekeler olabilir. Görme bulanıklığı, gözlerde yaşarma veya kuruma, batma hissi ve kızarıklık meydana gelebilir.

Ayrıca karaciğer, dalak ve lenf bezi büyümesi, kalp tutulumuna bağlı ritm bozuklukları, böbrek taşı, böbrek yetersizliği, beyin tutulumu ve yüz sinirlerinde felçler, baş dönmesi, duyma kaybı, burun akıntısı, burun kanaması, koku alamama, eklem ağrıları, el ve ayaklarda ağrılı kistler de oluşabilir.

Nasıl Teşhis Edilir?

Tam kan sayımı, akciğer filmi, lenf nodu biyopsisi, deri lezyonları biyopsisi, bronkoskopi ve açık akciğer biyopsisi gibi tetkikler yapılır. Kanda kalsiyum ve ACE enzimi yüksekliği veya idrarla atılan kalsiyumun çok artmış olması da sarkoidoz hastalığında görülen bulgulardır.

Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hastalık genellikle tedavi gerektirmeden kendiliğinden kaybolur. Hasta genelde 12 ay boyunca izlemeye alınır ve bu dönem içerisinde hastalıkta herhangi bir ilerleme saptanmazsa tedavi uygulanmaz. Hastaların % 10-15inde ise hastalık kronikleşir ve senelerce aktif olarak kalır veya ara sıra hastalık nöbetleri kendini gösterir. Sarkoidozda ölüm oranı %1-5 arasında olup ölüm sebebi genellikle solunum yetmezliği, sinir sistemi tutlumu ve kalp tutulumudur.

Akciğer grafisine göre, evre 0 ve evre I hastalarda eğer diğer organlarda tutulum mevcut değilse tedaviye gerek duyulmaz ve bu hastalar izlemeye alınır. Yakınmalara neden olan, ilerleyici evre 2 ve 3 akciğer sarkoidozu, beyin ve göz tutulumu olguları gibi durumlar tedavi gerektirir. Sarkoidozun tedavisinde kullanılan en etkili ilaç kortizondur. Ancak önemli yan etkileri de olduğu için mutlaka doktor önerisi ve kontrolünde kullanılması gerekir. Kortizon tedavisinin sonuç vermediği hastalarda bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar verilebilir.