Sars Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir

Şiddetli Akut Solunum Sendromu ilk olarak Şubat 2003 tarihinde Asya Kıtasından rapor edilen, viral kökenli solunum yolu hastalığıdır. Mart ayı başında Dünya Sağlık Örgütü, SARS için Global Alarm verdi.

Birkaç ay içinde hastalık yaklaşık 24 ülkeye yayıldı. Temmuz ayının sonunda artık yeni vaka rapor edilmiyordu ve hastalığın kontrol altına alındığı düşünüldü. Dünya Sağlık Örgütü'nün 7 Ağustos 2003 verilerine göre, toplam 8422 vaka ve 916 ölüm tespit edilmiştir.

SARS - Şiddetli Akut Solunum Sendromu ilk olarak Şubat 2003 tarihinde Asya Kıtasından rapor edilen, viral kökenli solunum yolu hastalığıdır. 2003 yılı Mart ayı başında Dünya Sağlık Örgütü, SARS için Global Alarm vermiştir. Birkaç ay içinde hastalık yaklaşık 24 ülkeye yayılmıştır. 2003 yılı Temmuz ayının sonunda yeni vaka bildirimi olmamış ve hastalığın kontrol altına alındığı düşünülmüştür.

Dünya Sağlık Örgütü'nün 7 Ağustos 2003 verilerine göre, toplam 8422 vaka ve 916 ölüm tespit edilmiştir. Şu anda SARS hastalığının yayılımı durmuş olup, en son 31.12.2003 itibarıyla Çin Halk Cumhuriyeti'nde bir yeni vaka tespit edilmiştir.

Hastalık genellikle yüksek ateş ile başlar (>38,00C). Ateşe bazen üşüme ve titreme eşlik eder. Halsizlik, vücut kırgınlığı ve baş ağrısı görülebilir. Bazı insanlar başlangıçta orta derecede bir solunum yolu hastalığı yaşarlar. İshal, hastaların yaklaşık %10-20'sinde görülür. SARS hastalarında 2-14 gün sonra kuru ve balgamsız bir öksürük gelişebilir. Bu öksürüğe hipoksi eşlik edebilir. %10-20 vakanın mekanik ventilasyona bağlanması gerekebilir. Hastaların çoğunda pnömoni gelişir.

Yaşanan salgında ülkemizde SARS vakası görülmemiştir. Ancak yeni bir salgında ülkemizde de seyahat bağlantılı olarak adı geçen sendromun görülme ihtimali olduğu göz önüne alınarak önlemler alınmaya devam edilmektedir.

Bulaşıcı hastalıklar ile mücadelede temel strateji, hastalık görülmeden önce hastalığın bulaşmayacağı veya en azından yayılamayacağı bir ortam yaratmaktır. Bu da, sağlık personelimizin ve özel sağlık kurumları da dahil olmak üzere tüm sağlık kurumlarımızın yeni çıkan bu hastalık konusunda bilgili ve hazırlıklı olmasıyla mümkündür.

Etken

SARS etkeni, daha önce tanımlanmamış olan bir coronavirüs olup, SARS İlişkili Coronavirüs diye isimlendirilmiştir (SARS-CoV). Coronavirüsler hem insanlarda hem de hayvanlarda hastalık yapan bir virüstür. İnsanlarda yaptığı hastalık, kendini hafif veya orta derecede bir üst solunum yolları enfeksiyonu şeklinde gösterir.

Bulgu ve Belirtileri

Hastalık genellikle yüksek ateş ile başlar (>38,00C). Ateşe bazen üşüme ve titreme eşlik eder. Halsizlik, vücut kırgınlığı ve baş ağrısı görülebilir. Bazı insanlar başlangıçta orta derecede bir solunum yolu hastalığı yaşarlar. İshal, hastaların yaklaşık %10-20'sinde görülür. SARS hastalarında 2-14 gün sonra kuru ve balgamsız bir öksürük gelişebilir. Bu öksürüğe hipoksi eşlik edebilir. %10-20 vakanın mekanik ventilasyona (solunum cihazı) bağlanması gerekebilir. Hastaların çoğunda pnömoni (zatürre) gelişir.

SARS Nasıl Yayılır?

SARS'ın yayılımının temel yolu, insandan insana yakın temasladır. SARS'a neden olan virüs enfekte olan kişilerin öksürük ve burun akıntısından damlacık enfeksiyonu yolu ile çok hızlı bir şekilde yayılır. Bulaşma için gerekli olan yakın temas mesafesi yaklaşık olarak 1 metredir. Ayrıca virüs enfekte damlacıkların bulunduğu yüzeyler ile temas eden kişinin daha sonra ağız, burun ve gözü ile temas etmesi şeklinde de bulaşır. Kabaca SARS virüsü hava yolu ile bulaşır denebilir. Ancak bulaşma bilinmeyen başka yollarla da bulaşma olabilir.

SARS salgınında "Yakın Temas" ne anlama gelmektedir?

SARS olduğu bilinen bir hastanın bakımı ile ilgilenmek veya beraber yaşamak, SARS olduğu bilinen bir hastanın vücut sıvıları ve solunum yolu sekresyonları ile direkt temas olasılığının yüksek olduğu durumlar "Yakın Temas" olarak nitelendirilmiştir. Örnek olarak; öpüşmek veya kucaklaşmak, yemek veya mutfak eşyalarını ortak kullanmak, yakın mesafeden (1 metre) konuşmak, fizik muayene ve kişiler arasında diğer direk fiziksel temaslar sayılabilir. Hasta bir kişi ile aynı salonda bulunmak veya yürümek "yakın temas" olarak nitelendirilemez.

SARS hastalığına maruz kalındığında ne kadar sürede hastalık ortaya çıkabilir?

SARS virüsüne maruz kalma ile hastalığın belirtilerinin ortaya çıkması arasında geçen süreye "Kuluçka Süresi veya İnkübasyon Periyodu" adı verilir. SARS için inkübasyon periyodu tipik olarak 2-14 gündür.

SARS hastasının bulaştırıcılığı ne kadar sürer?

Mevcut bilgilere göre, SARS hastası bulgu ve belirtilerin ortaya çıkmasından itibaren bulaştırıcıdır. Bu nedenle hastalığın yayılmasına karşı önlem olarak hastaların aktiviteleri sınırlandırılmalı ve hastalık bulguları geçene kadar sürdürülmelidir. Hastalar, hastalığın ikinci haftası boyunca çok bulaştırıcıdır.

SARS hastası olup ta iyileşen kişiler tekrar hasta olabilir mi?

Yapılan çalışmalar, hastalığın ilerlemesinde ve iyileşme sürecinde nelerin önemli olduğunun anlaşılması önemli olacaktır. Virüsün bu faktörlerle olan ilişkisi, insan bağışıklık sisteminin virüse verdiği reaksiyon gibi faktörler, virüsün nasıl yok edilebileceği gibi sorulara bilim dünyası cevap aramaktadır.

SARS'ın tedavisi nasıldır?

Uluslar arası otoriteler SARS için "Toplum Kökenli Atipik Pnömoni Tedavisi" yapılmasını öneriyorlar. SARS-CoV için değişik antiviral ilaçlar denenmekte etkili bir tedavi bulmaya çalışılmaktadır.

SARS Hastalığı için Vaka tanımı nasıldır?

Dünya Sağlık Örgütü Tarafından 1 Mayıs 2003 Tarihinde Yenilenmiş Haliyle SARS Vaka Tanımı:

Şüpheli vaka:

38 derece üzerinde ateş ile beraber

VE zor nefes alma veya öksürük

VE semptomların başlangıcından itibaren aşağıdaki maruziyetlerden biri veya daha fazlası;

Şüpheli veya olası SARS vakası ile yakın temas

Son zamanlarda lokal SARS yayılımının olduğu bir bölgeye ziyaret hikayesi

Son zamanlarda lokal SARS yayılımının olduğu bir bölgede yaşıyor olmak

Olası Vaka:

Şüpheli vakanın akciğer filminde radyolojik olarak yoğun infiltrasyonlarla beraber pnömoni veya respiratuar distress sendromunun görülmesi,

Şüpheli SARS Hastasının bir veya daha fazla tahlilinde pozitif SARS-CoV çıkması

Şüpheli vakanın otopsisinde tanımlanan bir sebep olmadan respiratuar distress sendromu bulgularının görülmesi.

Sars Vakâ Tanımlamasından Hariç Tutulma Kriterleri:

Vakanın hastalığını tamamıyla açıklayan bir diagnostik tanımlama durumunda bu vaka artık SARS olarak değerlendirilmemelidir.