Aritmi Çeşitleri
Aritmi Çeşitleri : Aritmi; kalbin uygunsuz olarak çok yavaşlaması (bradikardi) , veya çok hızlı atmasıdır (taşikardi) Daha önce kalbin hasarlanmasından kaynaklanabileceği gibi, (kalp krizi geçirmiş olmak) diğer faktörlerden de kaynaklanabilir (kafein , stres, uykusuzluk). Amerika ‘da ciddi aritmiler yaklaşık senede 500.000 kişinin ölümüne sebep olmaktadır.Ani kardiak ölüm kalp hastalığına bağlı ölümlerin yaklaşık yarısını oluşturmaktadır.
Aritminin tanısını koymak çok önemlidir.Çünkü uzun süre tedavi edilmeyen aritmiler zamanla kalıcı kalp hasarına yol açar.Tanı EKG veya Holter tetkiki gibi noninvasive metodlarla konulabileceği gibi elektrofizyolojik çalışma gibi girişimsel işlemlerle de konulabilir.
Bir çok süreksiz aritmilerin tedaviye ihtiyacı yoktur (belki hayat standartını değiştirmek gibi). daha uzun süreli aritmiler ise ilaç tedavisi, kateter ablasyonu, kalıcı pacemaker implantasyonu veya yerleştirilebilir kardiovertör defibrillatör gibi tedavi yöntemleri ile tedavi edilirler.
Aritmi nedir ?
Aritmi ; kalbin normal elektriksel aktivitesinin iletildiği ileti sisteminde meydana gelen sapma veya fonksiyon bozukluğu sonucu oluşan anormal kalp atışıdır.Aritmi anormal hızlı (taşikardi), anormal yavaş (bradikardi) olabilir.Bazı aritmiler daha ciddi kalp problemlerinin işareti olabilir.Bazı aritmiler basit ve önemsiz olabilirken bazıları korkutucu , ve ölümcül olabilir.
Aritmiye ne neden olur ?
Nedeni anlamak için bir kişinin önce normal kalp ritminin nasıl oluştuğunu anlaması gerekir.Her bir kalp atımı elektrik uyarıları ile oluşur.Bu elektrik uyarıları sağ atrium olarak adlandırılan kalbin üst sağ odacığında bulunan sinoatrial düğümden ( kalbin doğal pacemakerı) kaynaklanır.Buradan elektrik uyarıları kalbin üst odacıklarından ( atrium) AV düğüme ulaşır. Buradan da karıncıklara iletilir.
Genel olarak aritmiye yol açan anormallikler şöyle özetlenebilir;
1-Sinüs düğümündeki hücrelerin anormal çalışması ( hasta sinüs sendromu): bu hücreler uyarıları düzgün olarak iletmezler
2-Uyarıların AV düğümünden ( tam blok ) ventriküllere gecikmeli olarak veya hiç iletilmemesi ( ileti sistemi bloğu)
3-İleti sisteminde ekstra ileti sisteminin varlığı
4-Sinüs nodu dişında kalbin başka yerinden uyarı oluşması
Aritmiye yol açacak birçok kalple ilgili durum vardır;
Daha önce geçirilmiş kalp krizi veya ateroskleroz
Kalp hasarı veya doğumsal kalp hastalığı ( Uzun QT sendromu )
Kalp yapısının veya fonksiyonlarının bozulması ,bunlar kardiomiyopati (kalp kasının anormal olarak genişlemesi , kalınlaşması , sertleşmesi) veya kapak hastalığı
İlaçların etkisi
Aritminin diğer nedenleri kalple ilişkili değildir .Bunlar;
Ciddi stress
Kafein tüketimi ( çikolata da dahil)
Alkol tüketimi
Sigara
Öksürük , soğuk algınlığı , kilo vermek için reçetesiz satılan ilaçlar.
Bazı uyuşturucular (Kokain gibi)
Uykusuzluk
Artminin çeşitleri nelerdir ?
Aritmiler kalpten kaynaklandıkları yere göre ,kendilerini nasıl belli ettiklerine göre ve kalbin hangi fonksiyonunu etkilediklerine göre sınıflandırılırlar.Mesela; sinüs aritmisi kalbin normal bölgesinden kaynaklanan ve kalp hızında değişikliklerle karakterize bir aritmidir.Daima nefes alıp vermeyle ilişkilidir.Nefes alınca kalp hızlanır ,verince yavaşlar.Daima zararsızdır.Daha tehlikelisi ileti sisteminde bir bozukluktan kaynaklanan; ani aritmi ölüm sendromudur.Bu ani ölüm riskini arttırır. ( Uzun QT sendromu )
Bradikardi
Sinüs bradikardisi
Hasta sinüs sendromu (sinüs düğümü disfonksiyonu , bradikardi - taşikardi sendromu olarak da isimlendirilir.)
Kalp bloğu ( AV blok veya atrioventriküler blok olarak da isimlendirilir)Bu durum birici derece , ikinci derece ( tip 1 ve 2) veya üçüncü derece olarak da sınıflandırılır.
Dal bloğu: Bu durum sağ veya sol ileti sistemini tutar.Sol dal bloğu daha sonra tam veya parsiyel olarak sınıflandırılır.( ön fasiküler blok veya arka fasiküler blok) Sağ dal bloğu da parsiyel veya tam olarak sınıflandırılır. .Öteki tip dal bloğu çeşitleri bifasiküler blok veya trifasiküler bloktur.
Taşikardi
Supraventriküler taşikardi ( paroksismal veya sürekli )
Kavşak taşikardisi veya AV nodu tutan taşikardiler
Premature kavşak vuruları
AV düğüm reenteran taşikardi
Aksesuar yolu kullanan AV reenteran taşikardi ( Wolf Parkinson -White sendromu ve bu preeksitasyon sendromunun variantları)
Atrial taşikardi ( fokal veya multifokal )
Erken atrial vurular
Uygunsuz sinüs taşikardisi
Paroksismal atrial taşikardi
Atrial flutter
Atrial fibrilasyon
Ventriküler taşikardiler
Erken ventriküler vurular ( ventriküler ekstrasistoller)
Ventrilüler taşikardi (VT sürekli veya süreksiz , monomorfik veya polimorfik , kararlı veya kararsız ,nedensiz veya nedeni bilinen olabilir)
Ventriküler fibrilasyon
Aritminin semptomları nelerdir ?
Aritminin septomları kişiden kişiye ve anormalliğin kaynağına göre değişir.Bazı kişilerde hiç semptom görülmez.Semptomlar şunlardır;
Çarpıntı
Göz kararması , yorgunluk ,bayılma ( kalbe yeterli kan gitmemesine bağlı)
Özellikle yaşlı kişilerde nedeni anlaşılamayan düşmeler
Angina ( göğüs ağrısı,baskı hissi )
Nefes darlığı ( dispne )
Ciddi durumlarda kalp durması ve ani ölüm görülebilir.
Aritmi tanısı nasıl konur ?
Aritmi tanısını koymak çok önemlidir .Çünkü uzun süreli tanı konmamış artmiler zamanla kalpte geri dönüşümsüz hasara yol açarlar.Bundan dolayı eğer bir kişi kalbinde çarpıntı hissediyorsa zaman kaybetmeden bir kardiyoloğa başvurmalıdır.
Aritmi tanısı koymak için bir sürü değişik test vardır.
Elektrokardiogram: (EKG) ; Aritmiden şüphelenildiğinde tanı koymak için en iyi yöntem olduğu düşünülür.kalbin elektriksel aktivitesini istirahatte veya hareket esnasında (egzersiz stres test ) ölçer. EKG hastane ortamında doktor tarafından çekilebileceği gibi , Holter monitörü ile kendiliğinden de çekilebilir
Ekokardiogram: kalbin yapısını ve fonksiyonlarını göstermek için ses dalgalarını kullanır.Hastanın atan kalbi video ekranında görülür ve doktor bu görüntüden kalbin duvar kalınlığını, boyutunu ve fonksiyonunu saptar.
Kalp Kateterizasyonu: Bunlardan biri Elektrofizyolojik tetkiktir.Aritminin tam kaynağını ve doğasını saptamak amacıyla kontrollü elektriksel uyarılar kullanılır.Elektriksel fonksiyon bozukluğu saptandığı zaman radiofrekans ablasyonu bunu tedavi etmek için kullanılır.
Tilt masa testi: Aritmiyle ilişkisi olmayan bayılma ataklarının nedenlerini saptamak amacıyla kullanılır.Test esnasında hasta masaya yatar ve bağlanır.Daha sonra masa ayağa kaldırılır ve kalp hızı ile kan basıncı ölçülür.
Aritmi hastalarına ne tedavi verilir ?
Tedavi metodu aritminin cinsine ve ciddiyetine göre değişir. Birçok süreksiz aritmiler yaşam şeklini değiştirmek dışında tedaviye ihtiyaç duymazlar. Bunlar;
Kahve alımını azaltmak veya kesmek
Alkol alımını azaltmak
Sigarayı bırakmak
Belirli ilaçlardan kaçınmak ( grip ilaçları gibi)
Stres kontrol etme teknikleri kullanmak
Bbloker, kalsiyum kanal blokerleri, veya digoksin adı verilen ilaçlar hastalara yazılabilir .Ciddi durumlarda antiaritmik ilaçlar önerilebilir.Bu ilaçlar aritmiye yol açabilecek ciddi yan etkilerinden dolayı dikkatli kullanılmalıdır.Bundan dolayı bu ilaçları alan kişilere nasıl alması gerektiği dikkatli bir şekilde öğretilmelidir.
Bazen daha girişimsel tedavi yöntemleri tercih edilebilir.
Kalp hızı çok yavaşladığında cildin altına yerleştirilen ve kalıcı olarak kalbe bağlanan yapay pacemakerlar ile gerektiğinde kalbe elektrik uyarıları verilir.
Kalp hızı çok arttığında , hızını düzelten ICD cihazları hastanın göğsüne yerleştirilir.Bu cihazlar ventriküler fibrilasyon veya ventriküler taşikardi için tedavi edici özelliktedir.
Kateter ablasyonuyla Elektrofizyolojik çalışma: Bacaktaki yada boyundaki kan damarlarından kalbe kateter gönderilir ve radiofrekans enerji verilerek aritmi oluşturan anormal alan hasarlanır.
Birçok aritmisi olan hasta normal bir hayat sürdürür. Bundan dolayı aşırı başdönmesi veya bayılma gibi semptomlar varsa zaman kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.
Aritmiyle ilgili yapılan çalışmalar nelerdir ?
Hayatı tehdit edici aritmi riski taşıyan hastaları iyi tespit etmek ve belirli tedavilerden hangi grubun en çok faydalanacağını saptamak
Aritmiye yol açan genetik bozuklukları daha iyi anlamak ve bunların konvensiyonel tedavi ile nasıl tedavi edileceğini belirlemek ve ilerde gen tedavisini başarmak
Atrial fibrilasyon veya ventriküler taşikardi gibi aritmileri tedavi edebilmek için kateter ablasyon teknolojisini geliştirmek.
Pacemakerların tedavi edici özellikleri geliştirmek
Aritmiler Nasıl Önlenir ?
Sağlıklı yaşam şekli dışında ,aritmileri önlemenin başka bir yolu yoktur.Bunun yanında kişilerin aritmiye yol açan durumları iyi saptamaları ve bu durumlardan mümkün olduğunca kaçınmaları gerekmektedir.Mesela yoğun stres veya egzersiz aritmilere yol açabilir.
Aritminin tanısını koymak çok önemlidir.Çünkü uzun süre tedavi edilmeyen aritmiler zamanla kalıcı kalp hasarına yol açar.Tanı EKG veya Holter tetkiki gibi noninvasive metodlarla konulabileceği gibi elektrofizyolojik çalışma gibi girişimsel işlemlerle de konulabilir.
Bir çok süreksiz aritmilerin tedaviye ihtiyacı yoktur (belki hayat standartını değiştirmek gibi). daha uzun süreli aritmiler ise ilaç tedavisi, kateter ablasyonu, kalıcı pacemaker implantasyonu veya yerleştirilebilir kardiovertör defibrillatör gibi tedavi yöntemleri ile tedavi edilirler.
Aritmi nedir ?
Aritmi ; kalbin normal elektriksel aktivitesinin iletildiği ileti sisteminde meydana gelen sapma veya fonksiyon bozukluğu sonucu oluşan anormal kalp atışıdır.Aritmi anormal hızlı (taşikardi), anormal yavaş (bradikardi) olabilir.Bazı aritmiler daha ciddi kalp problemlerinin işareti olabilir.Bazı aritmiler basit ve önemsiz olabilirken bazıları korkutucu , ve ölümcül olabilir.
Aritmiye ne neden olur ?
Nedeni anlamak için bir kişinin önce normal kalp ritminin nasıl oluştuğunu anlaması gerekir.Her bir kalp atımı elektrik uyarıları ile oluşur.Bu elektrik uyarıları sağ atrium olarak adlandırılan kalbin üst sağ odacığında bulunan sinoatrial düğümden ( kalbin doğal pacemakerı) kaynaklanır.Buradan elektrik uyarıları kalbin üst odacıklarından ( atrium) AV düğüme ulaşır. Buradan da karıncıklara iletilir.
Genel olarak aritmiye yol açan anormallikler şöyle özetlenebilir;
1-Sinüs düğümündeki hücrelerin anormal çalışması ( hasta sinüs sendromu): bu hücreler uyarıları düzgün olarak iletmezler
2-Uyarıların AV düğümünden ( tam blok ) ventriküllere gecikmeli olarak veya hiç iletilmemesi ( ileti sistemi bloğu)
3-İleti sisteminde ekstra ileti sisteminin varlığı
4-Sinüs nodu dişında kalbin başka yerinden uyarı oluşması
Aritmiye yol açacak birçok kalple ilgili durum vardır;
Daha önce geçirilmiş kalp krizi veya ateroskleroz
Kalp hasarı veya doğumsal kalp hastalığı ( Uzun QT sendromu )
Kalp yapısının veya fonksiyonlarının bozulması ,bunlar kardiomiyopati (kalp kasının anormal olarak genişlemesi , kalınlaşması , sertleşmesi) veya kapak hastalığı
İlaçların etkisi
Aritminin diğer nedenleri kalple ilişkili değildir .Bunlar;
Ciddi stress
Kafein tüketimi ( çikolata da dahil)
Alkol tüketimi
Sigara
Öksürük , soğuk algınlığı , kilo vermek için reçetesiz satılan ilaçlar.
Bazı uyuşturucular (Kokain gibi)
Uykusuzluk
Artminin çeşitleri nelerdir ?
Aritmiler kalpten kaynaklandıkları yere göre ,kendilerini nasıl belli ettiklerine göre ve kalbin hangi fonksiyonunu etkilediklerine göre sınıflandırılırlar.Mesela; sinüs aritmisi kalbin normal bölgesinden kaynaklanan ve kalp hızında değişikliklerle karakterize bir aritmidir.Daima nefes alıp vermeyle ilişkilidir.Nefes alınca kalp hızlanır ,verince yavaşlar.Daima zararsızdır.Daha tehlikelisi ileti sisteminde bir bozukluktan kaynaklanan; ani aritmi ölüm sendromudur.Bu ani ölüm riskini arttırır. ( Uzun QT sendromu )
Bradikardi
Sinüs bradikardisi
Hasta sinüs sendromu (sinüs düğümü disfonksiyonu , bradikardi - taşikardi sendromu olarak da isimlendirilir.)
Kalp bloğu ( AV blok veya atrioventriküler blok olarak da isimlendirilir)Bu durum birici derece , ikinci derece ( tip 1 ve 2) veya üçüncü derece olarak da sınıflandırılır.
Dal bloğu: Bu durum sağ veya sol ileti sistemini tutar.Sol dal bloğu daha sonra tam veya parsiyel olarak sınıflandırılır.( ön fasiküler blok veya arka fasiküler blok) Sağ dal bloğu da parsiyel veya tam olarak sınıflandırılır. .Öteki tip dal bloğu çeşitleri bifasiküler blok veya trifasiküler bloktur.
Taşikardi
Supraventriküler taşikardi ( paroksismal veya sürekli )
Kavşak taşikardisi veya AV nodu tutan taşikardiler
Premature kavşak vuruları
AV düğüm reenteran taşikardi
Aksesuar yolu kullanan AV reenteran taşikardi ( Wolf Parkinson -White sendromu ve bu preeksitasyon sendromunun variantları)
Atrial taşikardi ( fokal veya multifokal )
Erken atrial vurular
Uygunsuz sinüs taşikardisi
Paroksismal atrial taşikardi
Atrial flutter
Atrial fibrilasyon
Ventriküler taşikardiler
Erken ventriküler vurular ( ventriküler ekstrasistoller)
Ventrilüler taşikardi (VT sürekli veya süreksiz , monomorfik veya polimorfik , kararlı veya kararsız ,nedensiz veya nedeni bilinen olabilir)
Ventriküler fibrilasyon
Aritminin semptomları nelerdir ?
Aritminin septomları kişiden kişiye ve anormalliğin kaynağına göre değişir.Bazı kişilerde hiç semptom görülmez.Semptomlar şunlardır;
Çarpıntı
Göz kararması , yorgunluk ,bayılma ( kalbe yeterli kan gitmemesine bağlı)
Özellikle yaşlı kişilerde nedeni anlaşılamayan düşmeler
Angina ( göğüs ağrısı,baskı hissi )
Nefes darlığı ( dispne )
Ciddi durumlarda kalp durması ve ani ölüm görülebilir.
Aritmi tanısı nasıl konur ?
Aritmi tanısını koymak çok önemlidir .Çünkü uzun süreli tanı konmamış artmiler zamanla kalpte geri dönüşümsüz hasara yol açarlar.Bundan dolayı eğer bir kişi kalbinde çarpıntı hissediyorsa zaman kaybetmeden bir kardiyoloğa başvurmalıdır.
Aritmi tanısı koymak için bir sürü değişik test vardır.
Elektrokardiogram: (EKG) ; Aritmiden şüphelenildiğinde tanı koymak için en iyi yöntem olduğu düşünülür.kalbin elektriksel aktivitesini istirahatte veya hareket esnasında (egzersiz stres test ) ölçer. EKG hastane ortamında doktor tarafından çekilebileceği gibi , Holter monitörü ile kendiliğinden de çekilebilir
Ekokardiogram: kalbin yapısını ve fonksiyonlarını göstermek için ses dalgalarını kullanır.Hastanın atan kalbi video ekranında görülür ve doktor bu görüntüden kalbin duvar kalınlığını, boyutunu ve fonksiyonunu saptar.
Kalp Kateterizasyonu: Bunlardan biri Elektrofizyolojik tetkiktir.Aritminin tam kaynağını ve doğasını saptamak amacıyla kontrollü elektriksel uyarılar kullanılır.Elektriksel fonksiyon bozukluğu saptandığı zaman radiofrekans ablasyonu bunu tedavi etmek için kullanılır.
Tilt masa testi: Aritmiyle ilişkisi olmayan bayılma ataklarının nedenlerini saptamak amacıyla kullanılır.Test esnasında hasta masaya yatar ve bağlanır.Daha sonra masa ayağa kaldırılır ve kalp hızı ile kan basıncı ölçülür.
Aritmi hastalarına ne tedavi verilir ?
Tedavi metodu aritminin cinsine ve ciddiyetine göre değişir. Birçok süreksiz aritmiler yaşam şeklini değiştirmek dışında tedaviye ihtiyaç duymazlar. Bunlar;
Kahve alımını azaltmak veya kesmek
Alkol alımını azaltmak
Sigarayı bırakmak
Belirli ilaçlardan kaçınmak ( grip ilaçları gibi)
Stres kontrol etme teknikleri kullanmak
Bbloker, kalsiyum kanal blokerleri, veya digoksin adı verilen ilaçlar hastalara yazılabilir .Ciddi durumlarda antiaritmik ilaçlar önerilebilir.Bu ilaçlar aritmiye yol açabilecek ciddi yan etkilerinden dolayı dikkatli kullanılmalıdır.Bundan dolayı bu ilaçları alan kişilere nasıl alması gerektiği dikkatli bir şekilde öğretilmelidir.
Bazen daha girişimsel tedavi yöntemleri tercih edilebilir.
Kalp hızı çok yavaşladığında cildin altına yerleştirilen ve kalıcı olarak kalbe bağlanan yapay pacemakerlar ile gerektiğinde kalbe elektrik uyarıları verilir.
Kalp hızı çok arttığında , hızını düzelten ICD cihazları hastanın göğsüne yerleştirilir.Bu cihazlar ventriküler fibrilasyon veya ventriküler taşikardi için tedavi edici özelliktedir.
Kateter ablasyonuyla Elektrofizyolojik çalışma: Bacaktaki yada boyundaki kan damarlarından kalbe kateter gönderilir ve radiofrekans enerji verilerek aritmi oluşturan anormal alan hasarlanır.
Birçok aritmisi olan hasta normal bir hayat sürdürür. Bundan dolayı aşırı başdönmesi veya bayılma gibi semptomlar varsa zaman kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.
Aritmiyle ilgili yapılan çalışmalar nelerdir ?
Hayatı tehdit edici aritmi riski taşıyan hastaları iyi tespit etmek ve belirli tedavilerden hangi grubun en çok faydalanacağını saptamak
Aritmiye yol açan genetik bozuklukları daha iyi anlamak ve bunların konvensiyonel tedavi ile nasıl tedavi edileceğini belirlemek ve ilerde gen tedavisini başarmak
Atrial fibrilasyon veya ventriküler taşikardi gibi aritmileri tedavi edebilmek için kateter ablasyon teknolojisini geliştirmek.
Pacemakerların tedavi edici özellikleri geliştirmek
Aritmiler Nasıl Önlenir ?
Sağlıklı yaşam şekli dışında ,aritmileri önlemenin başka bir yolu yoktur.Bunun yanında kişilerin aritmiye yol açan durumları iyi saptamaları ve bu durumlardan mümkün olduğunca kaçınmaları gerekmektedir.Mesela yoğun stres veya egzersiz aritmilere yol açabilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
