Spontan Pnömotoraks

Pnömotoraks, plevra boşlukta hava olması olarak tanımlanır. Herhangi bir travma, etken ya da cerrahi müdahale olmadan gelişen pnömotorakslara 'spontan pnömotoraks' adı verilir. Normal görünen akciğerde saptanan pnömotoraksa 'primer spontan pnömotoraks', akciğer grafisi normal olmayan hastalarda gelişen pnömotoraksa ise 'sekonder spontan pnömotoraks' adı verilir.İlk başvuruda çekilen PA grafide herhangi bir akciğer rahatsızlığı görülmeyen hastalarda daha sonra yapılan tetkiklerde bir akciğer patolojisi izlenirse (amfizem, bül, kitle, kist gibi) ve bu patolojinin pnömotoraks oluşturma olasılığı bulunuyorsa, hastalık 'sekonder spontan pnömotoraks' olarak adlandırılır.

Epidemioyoloji

Primer pnömotoraksın insidansı yaklaşık olarak yılda 9/100.000 dir. Primer pnömotoraks, en sık uzun ince yapılı 20 ila 40 yaş arası erkeklerde görülür. En sık olarak, hastalar, 22 ila 26 yaşları arası sigara içen erkeklerdir. Bayanlarda beşte bir oranında daha az görülür. Bayan hastada saptandığında, lenfanjioleiomyomatosis ya da katamenial pnömotoraks gibi bir nadir nedene bağlı olabileceği düşünülmelidir. Sigara içiciliği en önemli risk faktörüdür. Sigara içmek, pnömotoraks olasılığını erkeklerde 22 kat, kadınlarda 9 kat arttırır. Sigaranın hem alveollere destek olan bağ dokusundaki elastik lifleri bozarak, hem de hava yolu obstrüksiyonuna neden olarak pnömotoraks olasılığını arttırdığı düşünülmektedir. Nadiren ailesel olarak görülebilir.

Belirtiler ve Klinik Bulgular

Hastaların çok büyük bir kısmı göğüs ağrısı veya nefes darlığı şikayeti ile hekime ya da acil polikliniğine başvurur. Göğüs ağrısı genellikle batıcı - plöritik tiptedir ve çoğu hastada ani başlangıçlıdır. Hastaların çoğu hekime başvurmalarına neden olan ani ağrı ya da nefes darlığından önce geçen aylar içinde zaman zaman oluşan ve geçen ani batıcı ağrıları tarif eder. Bazen pnömotoraks, HIV+ hastalarda olduğu gibi altta yatan pnömoninin ilk belirtisi olarak ortaya çıkabilir.

Pnömotoraksın bulguları, pnömotoraks tarafında solunum seslerinin azalmış olması, taşikardi, perküsyon ile hiperrezonans olmasıdır. KOAH'lı ve amfizemli hastalarda, akciğer sesleri zaten azalmış olduğu için, pnömotoraksı anlamak çok zor olabilir.Tansiyon pnömotoraks oluşmuş hastalarda, klinik tablo çok belirgin olabilir ve hipotansiyon ve şok dahi görülebilir. Pnömoderma da (bazı kaynaklarda cilt altı amfizemi olarak belirtilir) cilt altında, çıtırdı veren hava kabarcıkları hissedilir ve nadiren bazı pnömotorakslarda hastalarda bulgu olarak ortaya çıkabilir.Çok küçük oranlı pnömotorakslar, o bölgede supraklavikuler mesafenin oskültasyonu ile karşı tarafla karşılaştırılarak anlaşılabilir.