TARAMA VE TANI

TARAMA VE TANI

Skleroderma ABD‘de her 10 bin kişiden 2-3 tanesinde görülür. Her yıl 12-20 yeni olguya tanı konulmaktadır. Çeşitli tiplerdeki sklerodermaya yakalanmış olan yüzbinlerce hasta bulunmaktadır ve her yıl 10 bin hasta şiddetli skleroderma nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Şu anda ABD‘de 300 000 skleroderma hastası bulunmaktadır ve bunların 80 bin-100 bin kadarı hastalığın sistemik biçimine yakalanmıştır. Her 10 hastadan sekizi kadındır, fakat skleroderma her yaştan, her ırktan erkeklerde ve çocuklarda da görülür. Ne yazık ki bu hastalık tipik olarak insanları en üretken oldukları çağda, 25-55 yaş arasında yakalamaktadır.

Skleroderma tanısı koymak zor olabilir. Nadir görülen bu hastalık, başlangıçta cildin yanı sıra eklemleri de tutabilir ve romatoid artrit ya da lupus (cilt lekelerine ve eklemlerde ve böbreklerde iltihaplanmaya neden olan bir bağ dokusu hastalığı) gibi hastalıklarla karışabilir.

Skleroderma tanısı hastalık öyküsüne, yani hastanın anlattıklarına ve doktorun muayene bulgularına dayanarak konur. Doktor muayene sırasında sertleşmiş ve kalınlaşmış cilt bölgelerini kontrol eder. Belirgin cilt kalınlaşması olmayan olgularda tanı konması gecikebilir. Doktor cildin altındaki dokularda değişiklik olup olmadığını eklemlere ve tendonlara dokunarak anlayabilir. Ciltte Raynaud fenomeni belirtileri olup olmadığını kontrol eder. Özellikle ellerden kollara yayılan cilt kalınlaşması; yüzde, ellerde, tırnaklarda, vs. genişlemiş kan damarlarının bulunması; cildin altında kalsiyum birikimiyle oluşan yumruların olması, tanıya yardımcı olan bulgulardır.

Yapılacak testler arasında kan ve idrar tetkikleri, röntgen, akciğer testleri ve ciltten parça alınması sayılabilir. Skleroderma hastalarının kanında bağışıklık sistemi tarafından üretilen bazı antikorlar bulunur. Fakat bu antikorların olması kesin tanı anlamına gelmeyeceği gibi, olmaması da kesinlikle hastalık olmadığını göstermez. Ciltten küçük bir parça alınarak mikroskopta incelenir ve fibrozis artışı saptanır. Laboratuvar, X ışını grafisi (film) ve akciğer fonksiyon testleri iç organ tutulumunun derecesini ve şiddetini gösterirler. Hastalığın gidişini izlemek ve ilaçların yan etkilerinin olup olmadığını anlamak için de bazı testlerin yapılması gerekmektedir. Bu nedenle belli aralıklarla düzenli doktor kontrolü önemlidir.

Skleroderma ile Karışabilecek Hastalıklar (Ayırıcı Tanı)

Sklerödem

Skleromiksödem

Eozinofilik fasiit

Nefrojenik fibrotizan dermopat