Hematüri Nedenleri

Hematüri idrarda gerek gözle görülen, gerekse idrar tahlilinde mikroskopla belirlenen kanama olmasıdır. İdrarda kanama, aksi kanıtlanıncaya kadar çok ciddi bir bulgu olarak kabul edilir. Bu nedenle kanamanın nedeni ortaya konuncaya kadar, gereken tanı yöntemleri kullanılarak araştırılmalıdır. İdrardaki kanama basit bir idrar yolu iltihabından kaynaklanabileceği gibi idrar yollarında (üriner sistemde) oluşan bir tümörün ilk belirtisi de olabilir. Gözle görülebilir olması ya da mikroskopla belirlenmesi, beraberinde ağrı olup olmaması, pıhtılı olması ve hematürinin zamanı (idrarın başında ya da sonunda olması) önemlidir. Hematürinin miktarının artması, altta yatan bir patoloji olma olasılığını artırır. Hematürinin idrarın başında olması idrarın idrar torbasından dışarı atılmasını sağlayan yol (üretra) ile ilgili bir hastalık olduğunu; sonunda olması prostatik üretra ve idrar torbası (mesane) boynunda oluşan bir yangıyı (inflamasyon) gösterir; tüm idrar yapma süresince olması ise mesane veya üst üriner sistem hastalıklarını düşündürür. Hematüri bir yangıya ya da tıkanıklığa eşlik etmediği sürece genellikle ağrısızdır. Ağrılı hematüri genellikle üst üriner sistemden (idrar yolları) kaynaklanır ve böbrekler ile mesane arasında idrar akışını sağlayan yolun (üreterin) tıkanıklığı ile beraberdir. Beraberinde pıhtının olması şiddetli bir hematüriyi gösterir ve altta yatan bir hastalık olma ihtimali artar.

50 yaşın üzerindeki pıhtılı hematürinin en sık nedeninin mesane tümörü olduğu unutulmamalıdır.

Hematüri böbrekten ya da idrar yollarından kaynaklanan bir sebebe bağlı olabilir. Böbrekten kaynaklanan hematüri sıklıkla idrarda protein atımı gibi idrar mikroskopisinde çeşitli değişiklikler ile ilişkilidir. Ayrıca böbrekte idrarın süzüldüğü kısımla (glomerüler) ilgili hastalıklarda idrardaki kırmızı kan hücreleri geniş bir spektrumda yapısal değişiklikler gösterirler, ancak böbreğin diğer hastalıklarında (tübülointerstisyel hastalıklar) ve ürolojik nedenli hematürilerde düzgün yuvarlak eritrositler görülür. (IgA nefropati ya da Berger hastalığı glomerüler hematürinin en sık nedenidir) Glomerüler hastalıklara bağlı olmayan hematüri nedenleri; aşırı egzersiz, pıhtılaşmayı engelleyen tedavi, pıhtılaşma bozuklukları, böbreğin atar ve toplar damarlarında meydana gelen tıkanmalar, atar damar ile toplar damar arasında bağlantı meydana gelmesi (arteriyovenöz flstül), basit böbrek kistleri, polikistik böbrek hastalığı, idrar yollarında meydana gelen iltihabi hastalıklar, taş, böbrek tümörleri, böbreğin ve üre-terin döşeyici epitel (iç yüzey) tümörleri, prostat bezinin iyi huylu nedenlere bağlı olarak büyümesi (hiperplazisi) ve idrar torbası kanseri (mesane kanseri) olarak özetlenebilir.