Mikrop Öldürücü Maddeler
İlk yardım sırasında, mikropların açık yaralara bulaşmaması ve oradan da vücuda geçmemesi için kullanılan mikrop öldürücü maddelere “dezenfenktan” maddeler adı verilir. Pansuman işlerinde kullanılan koruyucu maddelere ise “antiseptik” maddeler denir. İlk yardımda kullanmak üzere “ecza dolabı” mızda bulunması gereken dezenfenktan ve antiseptik maddeleri sırası ile tanıtalım.Alkol: Bilinen en eski mikrop öldürücü yani dezenfenktan maddedir. Saf alkol yara tedavisinde kullanılmaz. Bunun yerine -en tesirli olan- % 70 lik eriyiği tercih edilir. Eczanelerde hazır satılan alkol, bu özelliktedir. Ancak, elimizde saf alkol varsa; 7 kişim alkole 3 kısım (kaynatılıpsoğutulmuş) steril su katmamız gerekmektedir.Asit Borik: Asitlerin hepsi mikrop öldürücü özelliğe sahiptirler.
Ancak çoğu yakıcı olduğu için deriyi tahrip ederler. Bunun için yakıcı özellikte olmayan asit borik eriyiği tercih edilir. Eczanelerde hazır eriyikleri satıldığı gibi, toz halinde saf asit borik de alınabilir. Eğer elimizde hazır asit borik var ise; eriyiğini kendimiz de hazırlayabiliriz. Bir bardak suyu cezvede iyice kaynatarak steril (mikroptan annmış) hale getiriniz. Kaynar suya, doyuncaya kadar, asit borik koyup kanş- tınnız. Su soğuduktan sonra, dibinde asit borik billurları toplanırsa; eriyiğimiz doymuş kabul edilir. Hazırladığınız bu asit borik eriyiğini, sıcak suda kaynatarak steril edilmiş bir şurup şişesine doldurup kapağını kapatınız. Dezenfenktan maddemiz kullanılmaya hazırdır. Bu eriyiği daha çok göz, kulak ve burun gibi hassas organlarımızdaki yaralan pansuman yaparken kullanınz. Aynca yaraya iyice yapışmış olan gaz bezlerini ve pamuğu yumuşatarak çıkarmada oldukça etkilidir.
Karbonik Asit: Fenol grubunun temel maddesi olan karbonik Aasit, zehirli ve tahriş edici özelliğinden dolayı saf olarak kullanılmaz. Yara tedavisinde % 2,5 luk; kaynatılarak sterilize imkânı olmadığı zamanlarda ise madeni aletlerin (makas, maşa, çengelli iğne v.s.) dezen- fenktesinde % 5 lik eriyikleri kullanılır.İod ve Klor Bileşikleri: Yaralann temizliğinde kullandığımız ve “tentürdiyot” adını verdiğimiz antiseptik, aslında iod’un alkoldeki eriyiğinden başka birşeydeğildir. Eczanelerde hazırlanmış olarak satılanı gereğinden fazla iod ihtiva etmektedir. Aslında % 2 lik bir eriyiği ihtiyaca kâfidir. Tentürdiyodu yaraya sürerken çubuğa sarılmış bir pamuk parçası kullanmak daha uygundur. Aynca çok sürüp deriyi yakmamak gerekir. Kullandıktan sonra şişenin kapağını iyice kapatınız. Açık kalması halinde, alkol kolayca uçar ve iod oranının yükselmesine sebep olur.
Tentürdiyodu hiçbir zaman yaranın üzerine doğrudan dökmeyiniz. Çubuğa sarılmış bir bezle yara ve çevresi fazla bastırmadan temizlenmeli; kuruması beklendikten sonra yaranın üzeri steril bir gaz bezi ile kapatılmalı ve bandajlanma- lıdır.Klorlu antiseptiklerin içinde en kullanışlısı “Dakin” eriyiğidir. İlk defa Birinci Dünya Savaşı’nda kullanılmaya başlanmıştır. Kesici alet yaralarında olduğu kadar kimyasal gaz yaralarında da etkili bir ilk yardım maddesidir.Oksijenli Su: Zayıf bir antiseptiktir. Oksijenden müteessir olan bakteriler üzerinde etkilidir. Yaralı bölge ile temasa geçince oksijen çıkararak bakterileri imha eder. Yaraların kaba temizliğinde kullanılabilir. İlk yardımda oksijenli suya fazla güvenmemelidir.Potasyum Permanganattı Su: Oksijen çıkaran antiseptiklerdendir. Hasta kimselerin kullandığı kaplann dezenfenk- tesinde, yara pansumanında zehirlenmiş bir kazazedenin midesini yıkamada tercih edilebilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
