Ailesel Polipozis Sendromları

Ailesel polipozis sendromları, otozomal dominant geçişli ender rastlanan hastalıklardır. Malin transformasyon potansiyeline sahip olmaları nedeniyle, büyük önem taşıyan bu poliplerdeki bu tür transformasyonların varlığı, kolorektal kanserlerin moleküler temellerini ortaya koymada anahtar görevi görmüştür. Ailesel adenomatöz polipoziste (FAP) hastalar tipik olarak, tüm mukoza yüzeyini halı gibi kaplayan 500-2500 adet kolonik adenoma sahiptirler.

Bu tanının konması için, en az 100 adet polip gereklidir. Multipl adenomlar, sindirim yolunun herhangi bir yerinde yerleşebilirler. Duodenal adenom insidansı yaklaşık %100'dür. Poliplerin çoğu tubuler adenom yapısında olup, bazı polipler villöz özellikler de içerebilirler. Polipler, genel olarak ergenlik çağında ya da erken yetişkinlik döneminde belirgin hale gelirler. Profilaktik kolektomi uygulanmazsa kolon kanseri riski, orta yaşta %100'e ulaşır. FGAP‘ıntemelinde yatan genetik problem, kromozom 5q21' de bulunan APC geninde lokalizedir. Bu konudan daha sonra bahsedilecektir.

Gardner sendromu ve daha az rastlanan Turcot sendromu, FAP ile aynı genetik bozukluk sonucu ortaya çıkarlar. Bu sendromlar, ekstra intestinal tümörlerin varlığı nedeniyle birbirlerinden farklıdırlar. Bu tümörlerden bazıları osteomlar, gliomlar ve yumuşak doku tümörleridir. Peutz-Jeghers polipleri ise, otozomal dominant Peutz Jeghers sendromunun bir parçası olarak görülen ve az rastlanan hamartomatöz poliplerdir. Peutz-Jeghers sendromu, bu poliplere ek olarak mukozada ya da deride melanotik pigmentasyon ile karakterizedir. Bu sendrom, serin trenin kiniz enzimini kodlayan LKE 1 genindeki rnutasyonlar sonucu meydana gelir. Cowden sendromu da gastrointestinal sistemde hamartomatöz polipler ve tiroide, meme, uterus ve ciltte neoplazm riskinin artması ile karakterizedir. Bu sendrom, PTEN (fosfatız ve tensin homologu) tümör baskılayıcı genindeki mutasyonlar sonucu ortaya çıkar.

İnsandaki birçok kanser türünde mutasyonu görülen bu gen, fosfatız görevi görür ve birçok intrasellüler sin yalizasyon yolunu reglle edebilir. Ayrıca, çeşitli tirizin kiniz reseptörlerinden (örneğin, epiderm al büyüme faktörü reseptörü) gelen sinyalleri engelleyerek ve BADIBCL2 yolu üzerinden apoptozu sağlayarak büyüme inhibitörü rolü de oynar. Peutz-Jeghers ve Cowden sendromlarında, tıpkı diğer ailesel polipozis sendromlarında olduğu gibi intestinal ve ekstra intestinal malignite riski artmıştır.