Anal Apse Ve Fistül

Anal Apse Ve Fistül: Apse makat çevresinde iltihaplanma ve irin toplanmasıdır. Makat bölgesinin en ağrılı hastalıklarından biri de anal apsedir. Fistül ise bu hastalığın kronik ya da geç evresi olarak değerlendirilebilir.

Apse anüs çevresinde şişlik, şiddetli ağrı, kızarıklık, sertlik, ateş gibi belirtiler verir. Derin apselerde kızarıklık ve şişlik olmayabilir.

Apselerin cerrahi olarak boşaltılmasından ya da kendiliğinden boşalmasından sonra büyük bir rahatlama olur. Ancak hastaların yaklaşık % 50 sinde doğru zamanda veya yeterli boşaltım yapılamadığında makat içi ve dışı arasındaki iki ağız arasındaki lojda veya tünelimsi yapıda tekrar eden apse atakları olabilir. İki ucu açık bu tünel benzeri kanala fistül denir. Bir ucu makatın içinde bir ucu dışarıda sürekli akıntı ve iltihaplanmaya yatkın yapılardır.

Anal apse ve fistüllerin çoğu anal glandların (anal salgı bezlerinin ) infeksiyonundan meydana gelir. Anal salgı bezleri intersfinkterik bölgede bulunur ve anal kriptlere açılır. Akut bir infeksiyon mukoza ve submukozada iltihaplanmaya yol açar ve apseler oluşturur. Bu abselerin tam iyileşmemesi de perianal fistülleri oluşturur.

Esherichia koli , streptokoklar , stafilokoklar, anaerob mikroorganizmalar sıklıkla rastlanan etkenlerdir. Anorektal apseler erkeklerde daha sık olur. Apselerin içeriğinde kötü kokulu bol miktarda irin (pü) bulunur.

Nedenleri;

Anal kriptlerdeki enfeksiyon
Kıl foliküllerinin enfeksiyonu
Ter bezlerinin veya sebase salgı bezlerinin enfeksiyonu
Hematomların komplike olması
Enjeksiyonlar
Travmalar
Yabancı cisimler olarak sayılabilir...

Anorektal apseler yerleşim yerine göre ;

Perianal apseler
İskiorektal apseler
İntermüsküler apseler
Supralevator apseler olarak adlandırılır.

Tedavi:

Abse tedavisinde kural apsenin en kısa zamanda direnajı yani boşaltılmasıdır. Antibiyotiklerin yararı vardır ama sınırlıdır. Enfeksiyonu yavaşlatsa da yok edemezler.

Spontan direne olan (yani kendi kendine boşalan) apselerde nüks etme (tekrar etme) ihtimali yüksektir. Cerrahi olarak boşaltılırken apse lojunun içi iyice temizlenmeli ve yıkanmalıdır.

Can sıkıcı komplikasyonları ve yüksek tekrar etme oranı nedeniyle gecikmeden, ehil ellerde erken tanı ve uygun cerrahi tedavi çok önemlidir.

Anal fistül:

(perianal fistul,anorektal fıstul)

Anal kanal ile deri arasında olmaması gereken bir bağlantının (bir tünel, bir kanal şeklinde) olmasına perianal fistül denir. Çoğunlukla öncesinde geçirilen apse neticesinde gelişir.

• Bu tünelin dış ağzı genellikle sivilce ağzı gibidir. Sürekli veya aralıklı olarak akıntı (iltihabi akıntı) yapar. Tünelin dış ağzı zaman zaman kapanırsa tekrarlayan apselerle seyreder. Fistüller tüm apse vakalarının yaklaşık % 40-50 sinde gelişir.

Fistüller perianal bölgedeki yerleşimlerine göre;

İntersfinkterik (en sık görülen fistüldür) % 70
Transsfinkterik
Suprasfinkterik
Extrasfinkterik olarak sınıflandırılır.

Ayrıca düz bir hat yapmasına veya birden çok tüneller veya ağızlar yapmasına göre;

Basit (simple) fistüller

Komplike fistüller (at nalı fistül gibi) de sınıflanır.
Perianal fistülün en etkili tedavisi cerrahi tedavidir. Fistül tedavisinde amaç iltihabı ve fistül kanalını yok etmek ve bunu yaparken de dışkı tutmayı kontrol eden kaslara zarar vermemektir. (anal inkontinans yaratmamak)

Anal fistüllü hastalar iç çamaşırlarında kahverengi - sarı, iltihaplı akıntı - lekelenme tarif eder. Dış kısımda sivilce başı gibi dış ağzı hissedebilir. Tekrarlayan apse ataklarına bağlı zaman zaman ağrı, şişlik, ateş, şikâyetleri olur.

Fistül tedavisinde;

A) cerrahi tedavi (fistülotomi - fiskülektomi)
B) seton dikiş veya aşamalı fistülotomi
C) biyomateryel kullanımı (fibringlue ve fistul plug gibi yapıştırıcı veya tıkaçların kullanılması)
D) mukozal flep operasyonu

A ve b en sık kullanılan en etkili yöntemlerdir. C ve d ise nadiren kullanılır. Komplike fistüllerde tanı için fistülografi denilen fistül kanalının gidişini gösteren filmden yararlanılabilir.