sara aşısı kaç yaşında ve hangi periotda yapılmalıdır

Şarbon hastalığı zoonoz bir hastalıktır. Yani hayvanlardan insanlara geçen hastalıklardandır. Yöresel olarak bir çok ismi vardır. Şarbon hastalığı Latince de Anthrax olarak adlandırılır. Ülkemizde dalak hastalığı, karakabarcık ve kasap çıbanı olarak adlandırıldığı yöreler vardır.

Şarbon hastalığının amili bacillus anthracis adı verilen aerop bir basildir. Canlı vücudu dışında tabiat şartlarında uzun süre dayanıklı sporlar oluşur. Vejetatif şekilleri fazla dayanıklı değildir.

Ancak spor şeklindekilerin 25 - 30 sene toprakta canlı kalabildiği saptanmıştır. Bacillus anthracisin bu özelliğinden dolayı şarbon hastalığı çıkan bölge uzun süre mihrak olarak kalır.

Şarbon hastalığı kanatlı hayvanlar hariç bütün hayvanlarda görülür.

Bacillus anthracis basili, hayvan ve insanlara doğrudan bulaşmaz. Dolaylı olarak yem, su ve bulaşık alet ekipmanlarla bulaşır.

Şarbon hastalığı her mevsim görülebilir. Ama daha fazla olarak meraların kuruyup sertleştiği mevsimlerde yaygın olarak görülür.

Şarbon hastalığının hayvanlara bacillus anthracis basil sporlarının, bulunduğu ortamda sert yemlerle beslenen hayvanların sindirim sistemindeki yapmış olduğu lezyonlar bulaşmaya neden olur.

Bacillus anthracis basilinin bütün canlılarda lezyonlardan girdikten sonra kuluçka müddeti 1 ila 3 gün civarındadır.

Hayvanlarda Şarbon Belirtileri : Şarbon belirtileri hayvanlarda değişik şekillerde seyreder.

Koyunlarda çok kere şarbon belirtileri görülmeden yatak yerlerinde ölü bulunurlar.

Atlarda şarbon belirtileri yüksek ateş, titreme, halsizlik görülür. Kalp atışları gürültülüdür. Mukozalarda peteşiler görülür. Atlarda idrar kanlıdır.

Sığırlarda koyunlarda olduğu gibi daha şiddetli seyreder. Sığırlarda şarbon hastalığında yüksek ateş, halsizlik, titreme, vücudun bazı yerlerinde ağrılı ödemler görülür, dil şişer. Ölüm septisemi sonucu asfeksiden olur.

Hayvanlarda Şarbon Hastalığı Teşhisi : Alınan frotilerde bacillus anthracis basillerinin görülmesi ile teşhis edilebilir. Ölen hayvanlarda dalak büyümüş, şişmiş ve çamur kıvamını almış olduğundan şarbon hastalığına halk arasında dalak hastalığı denmektedir.

Şarbon hastalığının veya halk deyimi ile dalak hastalığının en tipik özelliği hasta hayvanda kanın pıhtılaşmaması ve koyu rengini korumasıdır.

Hayvanlarda Şarbon Tedavisi : Şarbon tedavisi özel olarak hazırlanmış serumlardan yararlanılır. Bunun yanı sıra penisilin ve sulfanamit gurubu ilaçlarda kullanılabilir. Ancak en etkili yol şarbon aşısıdır. Günümüzde şarbon aşısı çok iyi çalışmaktadır. Şarbon aşısı yapılan hayvanlarda ölümler hemen durur.

İnsanlarda Şarbon Hastalığı Nedir : Şarbon nedir? İnsanlara şarbon nasıl bulaşır? Şarbon belirtileri nelerdir? İnsanlarda şarbon tedavisi nasıldır?

Bu soruların cevaplarını kısaca özetlersek, şarbon nedir? sorusuna yukarıda hayvanlardaki şarbon hastalığından bahsederken aşağı yukarı cevaplanmıştır. Şarbon zoonoz hastalıktır. Hayvanlardan insanlara geçer. Hastalığın etkeni aynı basildir. İnsanlarda da bacillus anthracis basili hastalık yapar.

İnsanlara şarbon dolaylı yollardan bulaşmaktadır. Bacillus anthracis basil sporlarıyla bulaşık toprakla, hayvan derisi, hayvan eti veya kısaca hasta hayvan ürünleri ile çıplak elle ( El üzerinde açık yara, çizik hastalığı hızlandırır ) temasta şarbon hastalığı bulaşabilir. Bir başka bulaşma yolu çiğ yenen etlerlede olabilir.

Şarbon belirtileri, insanlarda daha çok lokal olarak seyreder. Karakabarcık denilen ağrılı ödemli koyu renkli yaralar oluşur. Bazıda septisemi şeklinde yüksek ateş sonucu ölümler olabilir. Ekseriyetle bu karakabarcık el üzerinde görülür.

Şarbon tedavisi vardır. Ancak en kısa zamanda tam teşekküllü bir hastaneye baş vurarak uzman doktor kontrolünde şarbon tedavisi yapılmalıdır.

Şarbon hastalığında insanların dikkat etmesi gereken husus, hayvansal ürünleri iyi pişirmeleri ve çıplak elle çiğ hayvansal ürünlerle temaslarına dikkat etmelidirler.