İlaç Zehirlenmesinde Yapılması Gerekenler

18-07-2015 --
0 Yorum

İlaç Zehirlenmesinde Yapılması Gerekenler

1. Hastaya destekleyici tedavi uygulanması: Zehirlenme nedeniyle bozulan vücut dengesinin düzeltmeye yönelik girişimleri içerir. Örneğin, düşmüş kan basıncının yükseltilmesi gibi.

2. Zehirin vücuttan uzaklaştırılması: Hastayı kusturmak, mide yıkanması, aktif kömür uygulanması ve hemodiyaliz gibi uygulamaları içerir.

3. Panzehir veya antidot adı verilen özel ilaçlar kullanılarak zehirlerin etkilerinin önlenmesi: Örneğin, aşırı miktarda demir preparatları alımına bağlı zehirlenmelerde Desferoksamin isimli antidot, demiri bağlayıp bağırsaklardan emilimini engeller.

Destekleyici tedavi uygulamak ve zehiri vücuttan uzaklaştırmak, çoğunlukla hayat kurtarmak için yeterli olduğundan, öncelikli tedavi yaklaşımlarıdır. Ayrıca oldukça kısıtlı sayıda zehirin antidotu bulunduğunu unutmayın!

Zehirlenen bir hastayla karşılaştığımızda, izlememiz gereken yol aşağıdaki gibi olmalıdır;
1. En yakın acil yardım / ambulans servisine haber verin. Daha sonra şunları yapın;
2. Hastanın neyle zehirlendiğini anlamaya çalışın. Ancak hastanın koroziv temizlik maddeleri veya petrol ürünleriyle zehirlenmediğinden eminseniz, hastayı sorgulama işini hekimlere bırakın.
3. Sakıncası yoksa hastayı kusturmak, ilkyardım uygulayan kişinin yapabileceği en uygun girişim olacaktır.

Hangi hastalar kusturulmaz?

1. Bilinci kapalı hastalar kusturulmaz! Bilinci kapalı hastalarda, soluk borusunun girişini kapatan kapakçığın yeterince kontrol edilememesine bağlı olarak kusmuk içeriğinin akciğerlere kaçma ihtimali daha yüksektir. Aynı şekilde, bilinci kapalı hastalara her ne amaçlı olursa olsun, katı veya sıvı yiyecek verilmez.

2. Petrol ürünlerinin ağızdan alınmasıyla gelişen zehirlenmelerde hastalar kusturulmaz! Eğer bu hastalar kusturulursa, petrol ürünleri akciğerlere kaçarak ‘kimyasal nedenli akciğer enfeksiyonu’ gelişir.

3. Koroziv madde adını verdiğimiz ev temizliğinde kullanılan hipoklorit, amonyak gibi yakıcı kimyasal maddelerin ağızdan alınmasıyla gelişen zehirlenmelerde, hastalar kusturulmaz. Eğer bu hastalar kusturulurlarsa, yakıcı kimyasal maddeler, çıkarken temas ettiği dokularda ikinci kez yanık meydana getirir.

4. Epilepsi geçiren veya geçirmesi muhtemel hastalar kusturulmaz.

5. Öğüremeyen hastalar kusturulmaz.

Hasta zehirlendiği maddenin etkisiyle kusuyorsa, kusmasına engel olmayın. Ancak, hastanızın bilinci açık değilse, kustuğunu akciğerlerine aspire etmemesi için başını yana çevirin. Bu durumdaki hastayı yalnız bırakmayın. Kusmasında sakınca olmayan hastalarda, elinizi hastanın dil köküne bastırarak kusmasını sağlayabilirsiniz. Ancak kusturma, midedeki zehirin dışarıya atılmasını sağlayan tek seçenek olmadığı için, kusturma konusunda ısrarlı davranmayın. Bu durumda, bilinci açık hastaya bir bardak süt, ayran veya su vermek, midedeki zehiri seyrelterek bağırsaklardan emilim hızını azalttığı için faydalı olacaktır.

İlaç zehirlenmelerinde aktif kömürün ağızdan kullanımı, birçok ilacı barsakta bağlayarak emilimini önler. Aktif kömürün yeterince etkili olabilmesi için, mide boşaltıldıktan veya yıkandıktan sonra verilmesi gerekir. İlkyardım uygulayanın kısa zamanda yapabileceği en uygun işlem sadece hastayı kusturmak olmasına rağmen, gelişmiş ülkelerde evlerde çoğunlukla kullanıma hazır, hiperaktif sıvı kömür preparatları bulundurulur.

İlaç Zehirlenmesi Belirtileri

İlaca bağlı zehirlenmenin belirtileri alınan ilaca, zehirlenmeye uğrayan kişinin yaşına, biyolojik yapısına vb. durumlara göre hemen her zaman değişiklik gösterebilmektedir. İlaç zehirlenmesi belirtileri arasında en sık karşılaşılan durumlar uyku hali, kusma, anormal davranışlar, solunum sayısının artması, şok, koma, kalp atım sayısının 100'ün üzerine çıkması ve kas kasılmaları olup, zehirlenmeye neden olan ilacın ve kişinin özelliklerine göre çok farklı belirtileri de görülebilmektedir.

İlaç Zehirlenmesi Tedavisi

Zehirlenme vakası sonrası vücudun çeşitli fonksiyonlarında işlevsizlikler meydana gelmektedir. Zehirlenme sonrası uygulanacak tedavide ilk yardım, fiziki muayene, zehirlenmeye neden olan maddenin belirtilerinin incelenmesi, laboratuar incelemeleri, asıl tedavi ve gözlem yolları izlenmelidir.

İlaç Zehirlenmesi İlk Yardım
Zehirlenmeye bağlı belirtilerin tespiti ve kişinin almış olduğu ilaçlar ve ilaç miktarlarından yola çıkarak zehirlenmeye maruz kaldığını düşündüğümüz kişinin solunum fonksiyonlarını, kalp ve nabız atım ölçümlerini gözlemlemeli ve hiç vakit kaybetmeden, en yakın hastanenin acil servis birimine götürmeliyiz. Acil servise gitmeden önce zehirlenmeye neden olan ilaçların kutularını yanımıza almalı veya kutuları yok ise hastanın daha sonra bilinci kapanma ihtimaline karşı zehirlenmeyi tespit ettiğimiz anda hastadan aldığı ilaçların isimlerini öğrenmeliyiz. Gerek ilaç bilgileri, gerek hastaneye gitme sürecinde hastada görülen solunum, kalp ve nabız atım bilgileri ve bilgi sahibi isek hastanın kronik hastalıkları hakkında hekime bilgi verilmesi, acil müdahalenin hızlanmasına katkı sağlayacaktır.

Hastanenin ilk yardım bölümünde gerekli müdahaleler yapılarak doğru ve hızlı tedavi süreci başlatılacaktır.