Zehirlenme Belirtileri Nelerdir Nasıl Müdahale Edilir

Bazı durumlarda gıda zehirlenmesi belirtilerinin görülmesi 1-3 gün arasını bulabilir.

Belirtilerin yemekten 2 saat veya 3 gün sonra görülmesi bakterinin türüne, bozulmuş gıdadan ne kadar yendiğine, zehirlenen kişinin genel sağlığına bağlıdır.

Bozulmuş (bakteri, virüs veya parazit taşıyan) gıda tüketildikten bir süre sonra mide bulantısı başlar. Bu sırada giderek şiddetlenen mide krampları yaşanabilir.

Zaman geçtikçe kusma ve ishal görülür. Dışkı kanlı olabilir ve bu durumda vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
Kusma genellikle 1-2 gün devam eder ancak bazen bundan daha uzun sürebilmektedir. İshal ise 2-3 gün devam eder. Mide krampları ve genel olarak mide rahatsızlığı 1 hafta boyunca sürer.

Gıda zehirlenmesinde mide kramplarına iştah kaybı, 38 derece veya üzerinde yüksek ateş, ürpertiler, kas ağrıları ve yoğun bir halsizlik eşlik edebilir.
Zehirlenmelerin büyük çoğunluğunda belirtiler 1-2 gün içinde hafiflemektedir ancak kusma 2 günden uzun süredir devam ediyorsa ve kanla birlikte geliyorsa, dışkıda kan varsa, çift görme yaşanıyorsa, konuşma bozukluğu görülüyorsa hasta hemen bir sağlık kuruluşuna götürülmelidir.

İshal hastanın vücudunun ileri derece susuz kalmasına yol açabilir. Ağız kuruluğu, gözlerin içeri çökmesi, idrara çıkamama veya az miktarda koyu renkli ve kokulu idrar çıkarma ciddi susuzluk belirtileridir.

Bu gibi bir durumda profesyonel yardım almak en doğru ve güvenli seçimdir.

Zehirlenmelerde İlk Yardım Nasıl Yapılır

Sindirim yoluyla zehirlenmede ilkyardım nasıl olmalıdır?

Ø Bilinç kontrolü yapılır,
Ø Ağız zehirli madde ile temas etmişse su ile çalkalanır, zehirli madde ele temas etmişse el sabunlu su ile yıkanır,
Ø Yaşam bulguları değerlendirilir,
Ø Kusma, bulantı, ishal gibi belirtiler değerlendirilir,
Ø Kusturulmaya çalışılmaz, özellikle yakıcı maddelerin alındığı durumlarda hasta asla kusturulmaz,
Ø Bilinç kaybı varsa koma pozisyonu verilir,
Ø Üstü örtülür,
Ø Tıbbi yardım istenir (112),
Ø Olayla ilgili bilgiler toplanarak kaydedilir ;

-Zehirli maddenin türü nedir?
-İlaç yada uyuşturucu alıyor mu?
-Hasta saat kaçta bulundu?
-Evde ne tip ilaçlar var?

Solunum yolu ile zehirlenmelerde ilkyardım nasıl olmalıdır?

Ø Hasta temiz havaya çıkarılır yada cam ve kapı açılarak ortam havalandırılır,
Ø Yaşamsal belirtiler değerlendirilir (ABC),
Ø Yarı oturur pozisyonda tutulur,
Ø Bilinç kapalı ise koma pozisyonu verilir,
Ø Tıbbi yardım istenir (112),
Ø İlkyardımcı müdahale sırasında kendini ve çevresini korumak için gerekli önlemleri almalıdır,
Ø Solunumu korumak için maske veya ıslak bez kullanılır,
Ø Elektrik düğmeleri ve diğer elektrikli aletler ve ışıklandırma cihazları kullanılmaz,
Ø Yoğun duman varsa hastayı dışarı çıkarmak için ip kullanılmalıdır,
Ø Derhal itfaiyeye haber verilir (110).

Cilt yolu ile zehirlenmelerde ilkyardım nasıl olmalıdır?

Ø Yaşam bulguları değerlendirilir,
Ø Ellerin zehirli madde ile teması önlenmelidir,
Ø Zehir bulaşmış giysiler çıkartılır,
Ø 15-20 dakika boyunca deri bol suyla yıkanmalıdır,
Ø Tıbbi yardım istenir (112).

Zehirlenmelerde genel ilkyardım kuralları nelerdir?

Ø Zehirlenmeye neden olan maddeyi uzaklaştırmak (Kirli madde vücuttan ne kadar çabuk uzaklaştırılırsa o kadar az miktarda emilir).
Ø Hayati fonksiyonların devamının sağlanması
Ø Sağlık kuruluşuna bildirme (112)

Zehirlenme Çeşitleri

Kaza sonucu zehirlenme
Bu tür zehirlenmeler yaş ortalaması 2,5 dolaylarında bulunan küçük çocuklarda daha yaygındır.

Kaza sonucu zehirlenmeler
genellikle çocuğun çok yakından izlenmediği dönemlerde gerçekleşir. Örneğin; yeni bir bebek doğması, ev taşıma gibi.

Yüksek dozda istemli ilaç alımı
İntihar amaçlı girişimler genellikle ergenlik yaşlarındaki kız çocuklarında görülür. Acil bölümünde kendisine zarar vermiş birçok bireyin yeterince değerlendirilmediği görülmektedir. Bu tür hastaların hastaneye yatırılarak psikiyatri uzmanları tarafından değerlendirilmeleri gerekir.

İlaçların kötü amaçlı kullanımı
Alkol, opiod, kokain, amfetamin, halüsinojen gibi maddelerin kötü kullanımları görülür.

İyatrojenik Vakalar
Difenoksilat ve atropinin birlikte verilmesiyle ortaya çıkan zehirlenmeye en yaygın olarak rastlanır. Bu iki maddenin birlikte alınması, tedavi edici dozlarda bile bazen zehirleyici etki gösterebilir. En sık sonuçlanan ilaç zehirlenmesi digoksindir.