Yumurtalık Kanseri Evreleri

Genel olarak 3 faklı tipte ortaya çıkar. Bunlardan en sık görüleni epiteliyal over tümörleri

a. epiteliyal kötü huylu yumurtalık tümörleri(Yumurtalık kanserleri)
b. Germ hücre tümörleri
c. Seks-kord stromal tümörler

Over kanserleri köken aldıkları hücre türüne göre 4 ana sınıf altında toplanırlar. Bunlar epitheliyal tümörler, germ hücreli tümörler, stromal tümörler ve başka bir organdan metastaz yolu ie gelen tümörlerdir.

Ayrıca borderline over tümörleri denilen ayrı bir grup hastalıkta vardır Bunlar epitelyal over kanserlerinin farklı bir alt grubudur ve çok daha iyi seyirli, tedavisi kolay ve ölüm riski çok düşük tümörlerdir. Malign kötü huylu demektir. Borderline tümörlerin ise histolojik davranışları selim ve malign arasında bulunur. Bu tümörler malign olanlara göre daha genç yaşlarda görülürler, hastalığın gidişatı çokdaha iyidir.

Epitheliyal tümörler de kendi aralarında yine köken aldıkları epitheliyal hücrelere göre sınıflandırılırlar. Bunların %50-75'i seröz kistadenokarsinomlardır. Daha sonra sırasıyla müsinöz, endometrioid, brenner gibi tümörler gelir. Bu hastaların büyük bölümü ileri yaşlardadır.

Germ hücre ve seks-kord stromal tümörler az görülen tümörlerdir. Özellikle germ hücre tümörlerinin %30’u 30 yaş altında ortaya çıkar. Başka bir deyişle erken yaşlarda görülen kötü huylu yumurtalık tümörlerinin büyük bölümü germ hücre tümörleridir.

Yumurtalık kanserleri tüm kadın kanserlerinin %6-7’sını, tüm üreme organ kanserlerinin ise %25’ini oluşturur. Ancak üreme organ kanserlerine bağlı ölümlerin yarısı yumurtalık tümörleri ile ilgilidir. Meme, akciğer, barsak, rahim ve rahim ağzı kanserlerinden sonra 6. en sık görülen kanser yumurtalık yani over kanseridir. Yaşam boyu her 100 kadının 1,4’ünde over kanseri tanısı koyulur. Birinci derece akrabada meme ve yumurtalık kanseri görülme sayısı arttıkça bu oran %6’lara kadar yükselir. Yumurtalık kanserlerinin en önemli özelliği bunların %70-75’inin tanı koyulduğu zaman ileri dönemlerde olmasıdır.

Yumurtalık Kanseri Tedavisi

Yumurtalık (over) kanserinin tedavisi cerrahidir. Başka bir deyişle ameliyattır. Hastalık ne kadar yaygın olursa olsun operasyon çoğunlukla ilk tedavi seçeneği olmalıdır. Ancak son yıllarda hastalığın çok ilerlediği, genel durumu bozuk, karında ve özellikle akciğer zarında aşırı sıvı toplanmış veya operasyonda hastalığın tamama yakın bir kısmının teknik olarak temizlenme ihtimali düşük olgularda operasyon öncesi 3 kür kemoterapi veriliphastalık geriletildikten sonra cerrahi uygulanabilir. BU yaklaşıma neoadjuvan kemoterapi ve interval debulking denir. Ancak olguların büyük çoğunluğunda ilk tedavi yötemi olarak tüm dünyada cerrahi seçilmektedir.

Cerrahi tedaviyi iki gruba ayırabiliriz. Erken evre düşünülen olgularda ki bunlar tesadüfen yapılan kontrollerde saptanan kanser şüpheli yumurtalık kistleri ve kitleleridir yapılan operasyonda önce kitle çıkartılır ve hemen operasyon sırasında patolojik incelemeye gönderilir. BU işleme frozen section denir. Amaç kitlenin iyi huylumu yoksa kanser mi olduğunu anlamaktır. Yani muayene ve ultrason testi sonucunda bir hastada yumurtalık kanseri şüphesi varsa en kısa zamanda operasyon ama mutlaka frozen inceleme yapılabilecek olanakların olduğu şartlarda bir operasyon şarttır. Eğer frozen sonucu kitle iyi huylu çıkarsa operasyon sonlandırılır. Ancak kanser tanısı konursa operasyona devam edilir. Bundan sonra evreleme cerrahisi yapılır amaç hastalığın yaygınlığını saptamak ve yumurtalık dışında hastalık varsa çıkartmaktır. Bu amaçla karın zarı çıkartılır, kasık ve aort çevresi lenf düğümleri alınır, gerekirse kör barsak yani apendiks çıkartılır ve karın zarının değişik yerlerinden biopsiler alınır.

İleri evredeki hastalarda ise tümör küçültücü cerrahi, sitoredüktif cerrahi yada başka bir deyişle debulking cerrahisi yapılır. Bu olgularda zaten hastalık karıniçine yayıldığı için yaygın sıvı toplanması, karın içinde yaygın tümöral kitleler vardır. DOlayısıyla operasyon öncesi kanser tanısı hemen hemen konulmuştur. Bu operasyonlarda amaç, mümkünse karın içindeki tümörün tamamının çıkartılmasıdır. Bu amaçla histerektomi, her 2 overin çıkartılması yanında gerekirke ince barsak veya kalın barsaklardan bir kısmının çıkartılması, dalağın karın zarının tamamının çaıkrtılması gibi geniş radikal cerrahi işlemler uygulanabilir.

Yumurtalık kanseri tedavisinde ikinci önemli yöntem kemoterapidir. Kemoterapi cerrahiyi tamamlayan bir yaklaşımdır. Çok erken vakalar dışında over kanserli hastaların büyük bölümüne operasyon sonrası kemoterapi verilir. BUgün için standart yaklaşım 6 kez ikili ilaç tedavisinin verilmesi şeklindedir.

Her şeye rağmen yumurtalık kanseri en çok öldüren kanser türüdür. 5 yıl sağ kalma şansı % 30 civarındadır. Hastalık çok erken aşamada yakalandığında %60’lara varan sağ kalım şansı ,ancak hastaların %10’unde elde edilebilmektedir. Genel olarak ileri aşamalarda tanı konulduğundan sağ kalım şansı çok düşüktür.

Hastalığın yaygınlığı, hastanın yaşı ve genel durumu tedavi şeklini etkilemektedir. Over kanserinin klasik tedavisi cerrahi ve ardından yapılan ilaç (kemoterapi) tedavisidir. Bazı durumlarda hastanın şikayetlerini gidermek için radyoterapide (ışın tedavisi) uygulanabilir.

Yumurtalık kanseri riskleri ve nedenleri

Yumurtalık kanseri Büyük Britanya’daki kadınlar arasında en yaygın görülen 5. kanserdir.

Burada bulacağınız bilgiler yumurtalık kanseri vakalarının hemen hemen %90’ını oluşturan epitelyal over kanseri risk faktörleri ile ilgili bilgilerdir. Epitelyal, yüzel tabakası anlamına gelmektedir. Yani bu kanser tipi, yumurtalığı saran yüzey tabakasının kanseridir. Epitelyal over kanserine kesin olarak neyin neden olduğunu bilmiyoruz, ancak bu kansere yakalanma riskini arttıran bazı faktörler bulunmaktadır. Ayrıca bu riskleri azalttığı görülen diğer bazı faktörler de söz konusudur.

Kanserlerin çoğunda olduğu gibi yumurtalık kanseri riski de yaşla birlikte artmaktadır. Vakaların çoğu menapoza girmiş olan kadınlarda görülmektedir. Ailede kanser öyküsü de yumurtalık kanseri açısından önemli bir risk faktörüdür. 10 yumurtalık kanserinin yaklaşık 1’i () aileden gelen hatalı bir genin kalıtılmasından kaynaklanmaktadır.

Diğer olası risk faktörleri; infertilite (kısırlık), HRT (hormon replasman tedavisi) almak, aşırı kilolu ya da uzun olmak, endometriyozis ve talk pudrası kullanmayı kapsamaktadır.

Yumurtalık kanseri belirtileri

Yumurtalık kanserinin belirtileri özellikle hastalığın erken evrelerinde çok belirsiz olabilir.

Erken evre yumurtalık kanserinin belirtileri

Erken evre yumurtalık kanserine sahip bir çok kadın hiçbir belirti rapor etmemiştir. Erken evre belirtileri karnın (abdomen) alt ya da yan kısmında ağrı ve/veya karında doygunluk hissi ya da şişkinliği kapsamaktadır.

Yumurtalık dışında gelişen yumurtalık kanserinin belirtileri

Kanser bir kez yumurtalık dışında geliştiğinde, kalça kemikleri (pelvis) arasındaki herhangi bir alanda tümör gelişmesine neden olabilir. Bu durum ise karnın alt kısmında (abdominal) ağrı, sırt ağrısı, normalden daha sık idrara çıkma, kabızlık, cinsel ilişki sırasında ağrı ya da karın bölgesinde şişkinliğe neden olabilmektedir. Bu kadınlar ayrıca menapoz sonrası kanama ya da düzensiz adet kanamalarına da sahip olabilirler.

İleri yumurtalık kanserinin belirtileri

Kanser karın bölgesi (abdomen) ya da vücuttaki herhangi başka bir yere yayılmış olabileceğinden, ileri yumurtalık kanseri çok daha fazla belirti verebilmektedir. Bu belirtiler iştahsızlık, hasta olmak ya da hasta hissetmek, kabızlık, yorgunluk, nefes darlığı ya da karın bölgesinde farkedilebilir şişkinliği kapsamaktadır. İştah kaybınız olabilir ya da yemek sonrası şişkinlik hissedebilirsiniz ya da karın bölgesinde genel bir şişkinlik hissi olabilir.

Eğer bu belirtilerden herhangi birisine sahipseniz doktorunuza gidin ve check-up yaptırın. Yumurtalık kanserinden farklı hastalıklarında bu belirtilere neden olabileceğini unutmayın. Bu tip belirtiler taşıyan bir çok kadın da kanser değildir.