Pankreas Kanseri Ameliyatı Nasıldır

Pankreas karın arka duvarında ve midenin arka yüzünde, duodenum ile dalak arasında yer alır. 12-15 cm. uzunluğunda transvers olarak uzanan, yumuşak, gri pembe renkli ve çok sayıda lobdan oluşan pankreas retroperitoneal bir bezdir. Pankreas ın caput, cal/um, corpus ve cauda pancreatis olmak üzere dört kısmı vardır. Regio epigastrica ve regio hypochondriaca sinistra'da bulunan pankreas sağdan sola doğru gidildikçe daha yukarı seviyelerde yer alır. Ağırlığı 70-100 gr.' dır. Pankreas ın endokrin ve ekzokrin salgıları vardır. Endokrin salgısı insulin, glukagon ve somotostatin olup doğrudan kana verilir. Ekzokrin salgısı ise amilaz, lipaz ve tripsin olup duodenum'un ikinci parçasına açılır. Bu salgılar karbonhidrat, yağ ve proteinlerin sindirilmesinde roloynar. Caput pancreatis. Ön ve arkadan basık olup duodenum kavsi içinde yer alır. Üst kenarı duodenum'un birinci kısmı ile komşudur. Diğer kenarları duodenum'un önünde veya arkasında kalır. Bazen caput pancreatis'in küçük bir kısmı duodenum duvarına gömülü halde olabilir. Caput pancreatis'in alt kısmında, orta çizgiye doğru uzanan ve processus uncinatus denilen bir çıkıntı vardır. Bu çıkıntı ile corpus pancreatis arasında incisura pancreatis denilen bir çentik bulunur. Bu çentikten a. ve v. mesenterica superior geçer. Caput pancreatis'in alt ve sağ kenarları ile duodenum arasında a. pancreaticoduodenalis inferior ve superior anastomoz yapar. Caput pancreatis ile collum pancreatis'in sınırını önde a. gastroduodenalis'in geçtiği oluk, arkada ise v. portae hepatis'in başlangıç yerindeki derin çentik oluşturur.

Caput pancreatis alt-ön tarafında bulunan colon transversum'dan periton aracılığıyla ayrılır. Bu periton, mesocolon transversum'un alt yaprağı ile devamlılık gösterir ve jejunum ile de komşudur. Caput pancreatis arkada v. cava inferior, v. renalis'lerin son kısımları ve diaphragma'nın crus dextrum'u ile komşudur. Processus uncinatus, aorta'nın önünden geçer. Ductus choledochus arka yüzün üst-lateral kısmında yer alır, bazen de pankreas dokusunun içinde oluşan bir kanaldan geçebilir. Collum pancreatis. Yaklaşık 2 cm. uzunluğundadır. Caput pancreatis'ten başlayıp sola, öne ve yukarı doğru uzanarak corpus pancreatis ile birleşir. Periton ile örtülü olan ön yüzü pylorus ile komşudur. A. gastroduodenalis ve a. pancreaticoduodenali anterior superior, collum ile corpus'un birleşme yerinin hemen ön ve sağ tarafında bulunur. Collum'un arka yüzü v. portae hepatis'in başlangıç kısmı ve v. mesenterica superior ile komşuluk yapar. Facies an teri or. Bu yüz konkav olup öne-yukarı doğru bakar ve periton ile örtülüdür. Bu periton, omentum majus'un arka yaprağı ile devam eder.

Bu yüz ile mide arasında bursa omentalis bulunur. Corpus pancreatis. Üçgen prizma şeklindedir. Facies anterior, posterior ve inferior olmak üzere üç yüzü, margo superior, anterior ve inferior olmak üzere de üç kenan vardır. Facies posterior. Peritonsuz olan bu yüz karın arka duvarına bağ dokusu aracılığıyla tutunur. Sağdan sola ve hafif yukarıya doğru uzanır. Aorta, a. mesenterica superior'un başlangıç yeri, diaphragma'nın crus sinistrum'u, sol böbrek, sol böbreküstü bez i ve sol a., v. renalis'ler ile komşudur. V. lienalis ise corpus boyunca bu oluşumlar ile pankreasın arasında seyreder. Ayrıca sol böbrek ile pankrea arasındafascia perirenalis ve yağ dokusu bulunur. Facies inferior. Dar olup mesocolon transversum'un arka yaprağını oluşturan periton ile örtülüdür. Solunda tlexura coli sinistra, altında ise tlexura duodenojejunalis ve jejunum'un bir kısmı ile komşuluk yapar. Margo superior. Sağda künt ve geniş olan bu kenar sola doğru daralır. Bu kenarın sağ tarafında tuber omentale denilen bir kabarıntı bulunur.

Bu kabarıntı curvatura gastrica minor'un üst hizasında bulunur ve omentum minus ile komşuluk yapar. Margo superior. Truncus coeliacus, plexus coeliacus, a. splenica ve ganglion coeliacum ile komşudur. Margo anterior. Ön ve alt yüzleri birbirinden ayırır. Mesocolon transversum'un iki yaprağı burada ayrılarak ön ve alt yüzleri örterler. Margo inferior. Arka ve alt yüzleri ayırır. Margo inferior'un sağ tarafından a. ve v. mesenterica superior geçer. Cauda pancreatis. Oldukça dardır ve genellikle dalağın facies gastrica'sına kadar uzanır. Cauda pancreatis lig. lienorenale (içinden a., v. splenica geçer) ile dalağa bağlanır. Duetus panereaticus (Wirsung kanalı). Tüm bez boyunca arka yüze yakın olarak seyreder. Ductus pancreaticus cauda pancreatis'te bulunan küçük lobüler kanalların birleşmesi ile oluşur. Corpus pancreatis boyunca seyrederken daha birçok lobüler kanal ductus pancreaticus'a dik olarak açılır. Bu kanal collum pancreatis'e ulaştığında genişler, aşağı ve arkaya dönerek ductus choledochus'a yaklaşır. Ductus pancreaticus ve choledochus, duodenum duvarında seyrederken birleşerek ampulla hepatopancreatica adı verilen bir genişleme oluşturur. Bu ampulla'nın distal ucu pars descendens duodeni'nin arka-iç tarafında bulunan papilla duodeni major'a açılır. Bazen ductus choledochus ve ductus pancreaticus duodenum'a ayrı ayrı açılırlar. Sıklıkla caput pancreatis'in alt kısmında ductus pancreaticus accesorius (Minor, Santorini kanalı) adı verilen ikinci bir kanal da bulunabilir. Bu kanal, ductus pancreaticus major'un hemen önünde seyreder ve iki ductus birbiri ile irtibattadır. Ductus pancreaticus accesorius, papilla duodeni major'un 2 cm. kadar üzerinde papilla duodeni minor'a açılır. Ductus pancreaticus minor'un distal ucu açık olmadığı zaman caput pancreatis'in alt kısmının salgısı ductus pancreaticus major ile boşaltılır.

Bu salgılar ekzokrin salgılar olup içinde tripsin, amilaz ve lipaz gibi sindirim enzimleri bulunur. Pankreasın endokrin salgısı Langerhans adacıklarında bulunan özel hücrelerden salgı1anır. Langerhans adacıklarında alfa, beta ve delta hücreleri vardır. Alfa hücrelerinden glukagon, beta hücrelerinden insülin, delta hücrelerinden ise gastrin ve somatostatin salgılanır. Arterleri. A. splenica, a. pancreaticoduodenalis superior (a. gastroduodenalis'in dalı) ve a. pancreaticoduodenalis inferior (a. mesenterica superior'un dalı)'dur. VenIeri. V. portae hepatis, v. splenica ve v. mesenterica superior'a açılır. Lenfatikleri. Arterler ile birlikte seyreder. Lenf damarlarının büyük bir kısmı nodi pancreaticolienalis'e, diğerleri ise nodi mesenterici superiores'e açılır. Sinirleri. Plexus coeliacus'tan gelir ve arterler ile birlikte seyreder. Postganglionik sempatik sinir lifleri n. splanchnicus major'dan, bazen buna ilave olarak n. splanchnicus minor' dan; preganglionik parasempatik lifler ise n. vagus'tan plexus splenicus içerisinde seyrederek organa ulaşır.

Preganglionik parasempatik lifler interlobuler ve intralobuler bağ dokusu içerisinde dağınık olarak bulunan ganglionlarda sinaps yapar. Parasempatik sinir lifleri bezin salgısını artırır, sempatikler ise azaltır. KLİNİK BİLGİ Pankreas kistleri büyüyerek mide, diaphragma ve duetus eholedoehus'a bası yapabilir. Caput panereatis'te yerleşen tümörler ductus choledoehus'a atlayarak tıkanma sarılığına, v. portae hepatis'e bası yaparak asit oluşmasına ya da pylorus'ta tıkanıklığa neden olabilir. Nadiren caput pancreatis pars deseendens duodeni'yi çepeçevre sarar (annuler pancreas) ve bu durumda duodenum'da tıkanıklık oluşabilir. Pankraesın Langerhans adacıklarında bulunan ~ hücreleri insülin salgılarlar. Bu madde glukozun hücre içerisine girişinde önemli roloynar. Diabetes mellitus (şeker hastalığı)'da dokuların glukoz kullanımı azalır. Bu da kandaki glukoz miktarının aşırı düzeylere varmasına neden olur. Diabetes mellitus'un bazı türleri için uygulanan tedavi periyodik olarak insülin enjekte etmektir.